Encyclopédie Marikavel-Jean-Claude-EVEN/Encyclopaedia/Enciclopedia/Enzyklopädie/egkuklopaideia

d'ar gêr ! ***** à la maison ! ***** back home !

Noms de lieux * Anoioù lec'hioù

Noms de personnes * Anaoioù tud

 

Breizh * Bertaeyn * Bretagne

Deizioù-ha-bloaz ar Vro Anniversaires nationaux National dates
pajenn bet digoret d'an 17.05.2013 page ouverte le 17.05.2013     forum du site Marikavel : Academia Celtica  dernière mise à jour 04/12/2019 22:36:23

Lundi * Lun * Monday Mardi * Meurzh * Tuesday Mercredi * Merc'her * Wednesday Jeudi * Yaou* Thursday Vendredi * Gwener * Friday Samedi * Sadorn * Saturday Dimanche * Sul * Sunday

Naissance d'un garçon * Ganedigezh ur paotr

Naissance d'une fille * Ganedigezh ur plac'h

 

Bataille

Emgann

Fusillade  

Décapitation

Pendaison

Krouglazh

Guillotine

Dibennerezh

Assassinat

Drouklazh

Décès

Marv

   

Marée noire

Lenn du

Incendie

 Tan

Chouannerie

Chouanerezh

Parti communiste

Jésuites

Jezuisted

Martyr chrétien

Merzher kristian

Évêque

Eskob

 

Mois * Miz Month

Année Bloaz Year

Jour Deiz Day

 

 évènements; events

 

traoù degouezhet

Janvier Genver January            
01.01            
02.01 1937 Samedi * Sadorn * Saturday ? : décès de Pierre-Luc FEITU, artiste sculpteur. Il était né à Mûr-de-Bretagne le 16 avril 1868.   ? : marv Per-Luk FEITU, arzour kizeller. Ganet e oa bet e Mur d'an 16t a viz Ebrel 1868.
02.01 1973 Mardi * Meurzh * Tuesday  Port-Louis : décès de Henri-François BUFFET, historien et archiviste. Il était né à Lorient le 22 février 1907. (Bibliothèque bretonne)   Porzh-Loeiz : marv Herri-Fañch BUFFET, istorour ha diellour. Ganet e oa bet en Oriant, d'an 22 a viz C'hwevrer 1907. (Levroniezh brezhonek)
03.01 1480 Lundi * Lun * Monday   Nicole de Brosse, comtesse de Penthièvre, vend ses droits sur le duché de Bretagne à Louis XI, roi de France.   Nicole de Brosse, kontez Penteür, a c'hwerzh he gwirioù war dugelez Breizh da Loeiz XI, roue Frañs.
03.01 1499  Jeudi * Yaou* Thursday Châteaubriant : décès de Françoise de Dinan, gouvernante d'Anne de Bretagne. Elle était née à Trémuson le 20 novembre 1436.   Kastell-Brien : Marv Soaz a Zinan, gouarnerez Anna Vreizh. Ganet e oa bet e Tremuzon an 20 Du 1436.
04.01            
05.01  1786  Jeudi * Yaou* Thursday Nantes : décès de François BONAMY, naturaliste et médecin. Il était né à Nantes le 10 mai 1710.   Naoned : marv Fañch BONAMY, naturour ha medisin. Ganet e oa bet e Naoned d'an 10t a viz Mae 1710.
05.01 1811   Paris : décès de Nicolas OZANNE, peintre officiel de la Marine. Il était né à Brest le 12 janvier 1728.   Paris : marv Nikolaz OZANNE, penter kefridiel ar Morlu. Ganet e oa bet e Brest an 12 Genver 1728.
06.01            
07.01 1499  Lundi * Lun * Monday   Nantes : contrat de mariage d'Anne de Bretagne et Louis XII.    
07.01 1743  Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Guillaume-Joseph BOUGEANT, jésuite, professeur, historien et philosophe. Il était né à Quimper le 04 novembre 1690   Paris : marv Gwilherm-Jozef BOUGEANT, jezuist, kelenner, istorour ha prederour. Ganet e oa bet e Kemper ar 04t Du 1690.
07.01 1780 Vendredi * Gwener * Friday Brest : décès de Charles du COUEDIC de Kergoaler, officier de marine. Il était né à Pouldergat le 17 juillet 1740.   Brest  : marv Charlez du COUEDIC a Gergoaler, offiser ar vorlu. Ganet e oa bet e Pouldregad ar 17t Gouere 1740.
08.01 1499  Mardi * Meurzh * Tuesday    Langeais : mariage d'Anne de Bretagne et Louis XII    
08.01 1983 Samedi * Sadorn * Saturday Malestroit : décès de François KERVEADOU, qui a été évêque de Saint-Brieuc et Tréguier du 19 janvier 1961 au 02 octobre 1976. Il était né à Guiscriff le 03 mai 1910. Melestreg : marv Fañch KERVEADOU, hag a eo bet eskob Sant-Brieg ha Landreger eus an 19 Genver 1961 betek an 02 Here 1976. Ganet e oa bet e Gwiskri an 03 Mae 1910.
09.01 1514 Lundi * Lun * Monday Blois  : décès d'Anne de Bretagne, duchesse et souveraine. Elle était née à Nantes le 25 janvier 1477.   Bleiz : marv Anna Vreizh, dugez ha rouanez. Ganet e oa bet e Naoned d'an 25t a viz Geñver 1477.
09.01 1842 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès d'Alexandre-PINEUX-DUVAL, auteur dramatique; académicien français. Il était né à Rennes le 06 avril 1767.   Paris : marv Aleksandr PINEUX-DUVAL, oberour war reuzc'hoari; akademiad gall. Ganet e oa bet e Roazhon ar 06 Ebrel 1767.
09.01 1923 Mardi * Meurzh * Tuesday  Saint-Brieuc : décès de Jules-Laurent-Benjamin MORELLE, évêque de Saint-Brieuc et Tréguier depuis le 13 juillet 1906 Il était né au Plessier-Rozainvilliers le 16.05.1849  
09.01 1968 Mardi * Meurzh * Tuesday  Paris : décès de Louis-François-Marie AUBERT, pianiste et compositeur. Il était né à Paramé le 19 février 1877.   Paris : marv Loeiz-Fañch-Mari AUBERT, pianoour ha sonaozhour. Ganet e oa bet e Parame an 19 C'hwevrer 1877.
10.01  1992  Vendredi * Gwener * Friday Lannion : décès de François KERVELLA / Kenan Kongar; linguiste breton. Il était né à Dirinon le 31 janvier 1913   Lannuon : marv Frañsez KERVELLA / Kenan Kongar; yezhour war ar brezhoneg. Ganet e oa bet e Dirinon an 31 Genver 1913
11.01 1815 Mercredi * Merc'her * Wednesday Saint-Brieuc : décès de Jean-Baptiste de CAFFARELLI du Falga, qui a été évêque de Saint-Brieuc depuis le 9 avril 1892. Il était né au château de Falga le Ier avril 1763 Sant-Brieg : marv Jean-Baptiste de CAFFARELLI du Falga, a zo bet eskob Sant-Brieg adalek an 9 avril 1892. Ganet e oa bet er c'hastell Falga ar In  Ebrel 1763
11.01 1928 Mercredi * Merc'her * Wednesday Rennes : décès de Georges DOTTIN, linguiste et professeur. Il était né à Liancourt, d'une famille d'origine irlandaise, le 29 octobre 1863.   Roazhon : marv Jorj DOTTIN, iezhour ha kelenner. Ganet e oa bet e Liancourt, e-barzh (e)ur familh eus Iwerzhon, d'an 29t a viz Here 1863.
11.01 1928 Mercredi * Merc'her * Wednesday Plougastel : décès de Charles FILIGER, peintre. Ami de Gauguin. Il était né à Thann, e Alsace, le 28 novembre 1863.   Plougastell : marv Charles FILIGER, penter. Mignon da Gauguin. Ganet e oa bet e Thann, e Bro-Elzas, an 28 miz Du 1863.
12.01 1848 Mercredi * Merc'her * Wednesday Brest  : décès de Christophe de LA POIX de FREMINVILLE, marin et archéologue. Il était né à Ivry-sur-Seine le 24 janvier 1787.   Brest  : marv Kristof de LA POIX de FREMINVILLE, moraer hag hendraour. Ganet e oa bet e Ivry-sur-Seine ar 24 Genver 1787.
12.01 1853 Mercredi * Merc'her * Wednesday Rennes : décès de Jacques de CORBIERE, avocat et homme politique. Il était né à Rennes le 22 mai 1766 à Corps-Nuds.   Roazhon : marv  Jakez de CORBIERE, alvokad ha den e politik. Ganet e oa bet e *Kornuz d'an 22t a viz Mae 1766.
12.01 1941 Dimanche * Sul * Sunday Roscoff : décès de Louis-Eugène BAGOT, médecin, créateur de la thalassothérapie. Il était né à Broons le 22 décembre 1862.   Rosgo : marv Loeiz-Eujen BAGOT, medisin, aozer medisinerezh dre ar mor. Ganet e oa bet e Bron an 22t a viz Kerzu 1862.
12.01 1992 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès d'Henri QUEFFELEC, écrivain. Il était né à Brest  le 29 janvier 1910.   Paris : marv Herri KEFFELEG, skrivagner. Ganet e oa bet e Brest  d'an 29t a viz Genver 1910.
13.01 1420 Samedi * Sadorn * Saturday Le duc Jean V est fait prisonnier par le parti de Penthièvre.   An dug Yann V a zo tapet gant ar re Penteür.
13.01 1991  Dimanche * Sul * Sunday Bourg-Blanc : décès de François FALC'HUN, prêtre, professeur, linguiste. Il était né au Bourg-Blanc le 20 avril 1909.   Bourg-Gwenn : marv Fañch FALC'HUN, beleg, kelenner, yezhour. Ganet e oa bet e Bourg-Gwenn an 20 avril 1909.
13.01 1993  Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès de René PLEVEN, homme politique. Il était né à Rennes le 15 avril 1901.   Paris : marv Rene PLEVEN, den a bolitik. Ganet e oa bet e Roazhon d'an 15t a viz Ebrel 1901
14.01 1950 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Brieuc : décès d'Octave-Louis AUBERT, écrivain, éditeur. Il était né à Paris le 8 janvier 1870.   Sant-Brieg : marv Oktav-Loeiz AUBERT, skrivagner, embanner. Ganet e oa bet e Paris d'an 8 a viz Genver 1870.
15.01  1590  Lundi * Lun * Monday Thorigné : décès de Bertrand d'ARGENTRE, juriste, historien de Bretagne. Il était né à Vitré en 1519. Torinieg : marv Bertrand d'ARGENTRE, gwiraour hag istorour Breizh. Ganet e oa bet e Gwitreg e 1519.
16.01            
17.01            
18.01            
20.01 1866  Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès du romancier Alfred GUEZENEC, dit Alfred de Bréhat. Il était né à Bréhat le 25 septembre 1822.    Paris : marv ar romantour Alfred GUEZENEC, anavezet Alfred a Vriad. Ganet e oa bet e Briad d'an 25t a viz Gwengolo 1822. 
21.01  1740  Jeudi * Yaou* Thursday Fort de Ham, dans la Somme : décès, après *** ? ans de détention, de Jacques CASSARD, corsaire. Il était né à Nantes le 30 septembre 1669.    Kreñvlec'h Ham, e departamant Somme : marv, goude bezañbet toull-bac'hed e-pad  *** ? 24 bloaz, Jakez CASSARD, courser. Ganet e oa bet e Naoned d'an 30t a viz Gwengole 1669. 
21.01 1983 Vendredi * Gwener * Friday Ker-Maria, près de Vannes : décès d'André FAUVEL, évêque de Quimper et Léon de 1947 à 1968. Il était né à Valognes le 14 avril 1902. Ker-Maria, e-kichen Gwened : marv André FAUVEL, bet eskob Kemper ha Leon eus 1947 de 1968. Ganet e oa bet e Valognes ar 14 Ebrel 1902
22.01            
23.01 1982  Samedi * Sadorn * Saturday Décès de Jean-Joseph-Léonce de Villepelet, qui fut évêque de Nantes du 20 août 1936 au 2 juillet 1966. Il était né à Saint-Amand-Montrond le 12 septembre 1892.  
24.01            
25.01 1477 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : naissance d'Anne de Bretagne, fille du duc François II et de Marguerite de Foix, princesse de Navarre.   Naoned : ganedigezh Anna Vreizh, merc'h Dug Frañses II ha Marc'harit Foix, priñsezez Navara.
26.01            
27.01 1851   Lundi * Lun * Monday New-York, Manhattan : décès de Jean-Jacques AUDUBON, naturaliste. Il était né à Les Cayes, en Haïti, le 26 mars 1785.   New-York, Manhattan : marv Yann-Jakez AUDUBON, naturour. Ganet e oa bet e Les Cayes, en Haïti, d'an 26t a viz Meurzh 1785.
28.01 1683  Jeudi * Yaou* Thursday Plévin : décès du Père Maunoir, à l'âge de 77 ans. Il était né à Saint-Georges-de-Reintembault  le Ier octobre 1606. Plevin : marv an Tad Maner, oajet a 77 bloaz. Ganet e oa bet e Sant Jord Restembaod ar In Here 1606.
28.01 1794 Mardi * Meurzh * Tuesday  Mort au combat d'Henri du Vergier, comte de La Rochejacquelin, général en chef des armées royalistes, au lieu-dit le Pré du Genê, en Nuaillé    
28.01  1972 Vendredi * Gwener * Friday Nantes : incendie de la Cathédrale   Naoned : tan gwall en Iliz-Veur
29.01 1829 Dimanche * Sul * Sunday Aix-en-Provence : décès de Pierre de BAUSSET-ROQUEFORT, évêque réfractaire; évêque de Vannes de 1807 à 1829. Il était né à Béziers le 31 décembre 1757. Créateur du petit séminaire de Sainte-Anne-d'Auray. Aix-en-Provence : marv Per de BAUSSET-ROQUEFORT, eskob nac'her;  bet eskob Gwened etre 1807 ha 1829. Bet ganet e pa bet e Béziers d'an 31t a viz Kerzu 1757. Aozer ar c'hloerdi bihan Santez Anna Wened.
29.01 1842 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : décès du général Pierre CAMBRONNE. Il était né à Nantes le 26 décembre 1770.   Naoned : marv ar jeneral Per CAMBRONNE. Ganet e oa bet e Naoned d'an 26t a viz Kerzu 1770.
29.01  1933  Dimanche * Sul * Sunday Pleubian : décès du barde Erwan BERTHOU / KALEDVOULC'H. Il était né à Lancanaf en Pleubian le 4 novembre 1861   Pleuvian : marv ar barzh Erwan BERTHOU / KALEDVOULC'H. Ganet e oa bet e Langanav e Pleuvian d'ar 4t a viz Du 1861.
30.01 1793 Mercredi * Merc'her * Wednesday Mort du marquis de La Rouërie à Saint-Denoual, héros de la guerre d'indépendance américaine, légaliste royaliste e des Droits de la Bretagne. Il était né à Fougères, le 13 avril 1752. Marv markiz de La Rouërie e Sant Denwal, den-meur brezel dizalc'h Amerika; leal evit ar pezh a zell ar Roue ha Gwirioù Breizh. Ganet e oa bet e Felger / Foujera an 13 Ebrel 1752.
31.01  1521  Jeudi * Yaou* Thursday Paris : Yvon QUILLIVERE, libraire-éditeur, publie le Catholicon de Jehan LAGADEUC (après celle du 05.11.1499)   Paris : Ivon KILLIVERE, levrier-embanner, a embann ar C'hatholikon Jehan LAGADEUC  (goude hini an 05.11.1499)
31.01 1832 Mardi * Meurzh * Tuesday Lorient : décès de Jean-Baptiste CHAIGNEAU, marin et ambassadeur. Il était né à Lorient le 08 août 1769.   An Oriant : Marv Yann-Vadezhour CHAIGNEAU, martolod ha kannad. Ganet e oa bet en An Oriant d'an 08t a viz Eost 1769.
31.01 1849 Mercredi * Merc'her * Wednesday Nantes : décès de Jean-François de Hercé, évêque de Nantes depuis le 12 mai 1838, retiré depuis le 29 novembre 1848.  
31.01 1855 Mercredi * Merc'her * Wednesday Quimper : décès de Joseph-Marie GRAVERAN, 4è évêque concordataire de Quimper et Léon de 1840 à 1855. Il était né à Crozon le 16 mars 1793. Kemper : marv Joseph-Marie GRAVERAN, 4t eskob dre an Emglev  Kemper ha Leon eus 1840 da 1855. Ganet e oa bet e Kraozon ar 16 Meurzh 1793.
Février C'hwevrer February            
01.02  1885  Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès de Stanislas DUPUY de LÔME, ingénieur naval et homme politique. Il était né à Ploemeur, Morbihan, le 15 octobre 1816.   Paris : marv Stanislas DUPUY de LÔME, ijiner war skiant ar mor ha den e politik. Ganet e oa bet e Ploeur, Morbihan, ar 15 Here 1816.
02.02 1822 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : décès de l'évêque Louis-Jules-François-Joseph d'Andigné de Mayneuf. Il était né le 4 mai 1756 au Lion d'Angers. Réfugié à Liège e 1793. Évêque de Nantes du 8 août 1817 au 2 février 1822  
02.02  1845 Dimanche * Sul * Sunday Toulon : décès de Maxime-Julien de EMERIAU de BEAUVERGER, vice-amiral. Il était né à Carhaix le 20 octobre 1762.   Toulon : marv Maksim-Juluan EMERIAU de BEAUVERGER, eil-amiral. Ganet e oa bet e Karaez an 20 Here 1762.
02.02 1972 Mercredi * Merc'her * Wednesday  Saint-Nazaire : décès de François BLANCHO, syndicaliste et homme politique. Il était né à Saint-Nazaire le 28 juin 1893.   Sant-Nazer : marv Fañch BLANCHO, sindikadour ha den e politik. Ganet e oa bet e Sant-Nazer d'an 28 a viz Mezheven 1893.
03.02  1878  Dimanche * Sul * Sunday Brest : décès de Prosper-Jean LEVOT, bibliothécaire et historien. Il était né à Brest  le 14 décembre 1801.   Brest : marv Prosper-Yann Ar VOT, lenndiour hag istorour. Ganet e oa bet e Brest  ar 14 Kerzu 1801.
04.02  1994 Vendredi * Gwener * Friday Rennes : dans la nuit du 4 au 5 février : grave incendie du Palais du Parlement de Bretagne.   Roazhon : en noz etre ar 4t hag ar 5t a viz C'hwevrer : tan gwall Palez Breujoù Breizh
04.02 2009 Mercredi * Merc'her * Wednesday Concarneau : décès de Louis-Pierre LE MAÎTRE, historien. Il était né à Concarneau le 18 février 1948.    
05.02            
06.02            
07.02 1869  Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès de Léonard CHARNER, amiral. Il était né à Saint-Brieuc le 13 février 1787.   Paris : marv Leonard CHARNER, amiral. Ganet e oa bet e Sant-Brieg d'an 13t a viz C'hwever 1787.
08.02            
09.02            
10.02            
11.02 1876  Jeudi * Yaou* Thursday Plomelin : décès de Louis-Marie de CARNE-MARCEIN, historien et diplomate. Il était né à Quimper le 17 février 1804. Ploveilh : marv Loeiz-Mari de CARNE-MARCEIN, istorour ha kannadour. Ganet e oa bet e Kemper d'an 17t a viz C'hwevrer 1804.
12.02 1958 Mercredi * Merc'her * Wednesday Choisy-le-Roi : décès de Marcel CACHIN, homme politique, membre du Parti communiste français. Il était né à Lancerf, en Plourivo, le 20 septembre 1869.   Choisy-le-Roi : marv Marsel KACHIN, den a bolitik, ezel euzh ar Strollad Komunist Bro-C'hall. Ganet e oa bet e Lanserv, e Plourio, d'an 20t a viz Gwengolo 1869.
13.02            
14.02            
15.02            
16.02 1421 Dimanche * Sul * Sunday   Vannes : Arrêt du Parlement de Bretagne, autorisant le duc Jean V à confisquer les biens des Penthièvres   Gwened : barnadenn Breuzoù Breizh, rein aotre d'an dug Yann V da ziberc'hennan traoù ar re Penteür
16.02 1940 Vendredi * Gwener * Friday Saint-Germain-en-Laye : décès de Pierre-Ange-Marie Le Bris, contre-amiral, vice amiral, chef d'Etat major de la Marine. Il était né à Saint-Guen le 21 mai 1856.   Saint-Germain-en-Laye : marv Per-Ael-Mari Ar Briz, eilamiral, besamiral, penn strollad-gourc'hemenn ar Vorlu. Ganet e oa bet e Sant-Gwen d'an 21t a viz Mae 1856.
16.02 1960 Mardi * Meurzh * Tuesday  Larmor-Plage : décès d'Adolfe BEAUFRERE, graveur et peintre. Il était né à Quimperlé le 24 mars 1879.   An Arvor-Traezh : marv Adolf BEAUFRERE, kizeller ha liver. Ganet e oa bet e Kemperle d'an 24t a viz meurzh 1879.
17.02 1825  Jeudi * Yaou* Thursday Châteaulin : décès de Julien-Marie COSMAO-KERJULIEN, amiral, pair de France. Il était né à Brest  le 17 février 1825.   Kestellin : marv Juluan-Mari KOZMAO-KERJULUAN, amiral, par Bro-Vrañs Ganet e oa bet e Brest  ar 17t a viz C'hwevrer 1825
17.02 1972 Jeudi * Yaou* Thursday Lorient. Décès de Youenn DREZEN (Yves Le DREZEN), romancier, journaliste; il était né à Pont l'Abbé le 14 septembre 1899.   An Oriant. Marv Youenn DREZEN (Yves Le DREZEN), romantour, kazetenner. Ganet e oa bet e Pont n'Abad ar 14 Gwengolo 1899.
17.02 1933 Vendredi * Gwener * Friday Rennes : décès d'Emmanuel DESGREES-du-LOÛ, journaliste, fondateur de l'Ouest-Eclair. Il était né à Vannes le 22 février 1867. Roazhon : marv Emmanuel DESGREES-du-LOÛ, kazetenner, diazezour ar Ouest-Eclair. Ganet e oa bet e Gwened an 22t C'hwevrer 1867.
18.02            
19.02 1914  Jeudi * Yaou* Thursday Nantes : décès de Pierre-Émile Rouard, évêque de Nantes du 30 mai 1896 au 19 février 1914. Naoned : marv Pierre-Émile Rouard, bet eskob Naoned adalek 30 Mae  1896 betek 19 C'hwevrer 1914.
19.02 1940  Lundi * Lun * Monday Rennes : décès de Maurice BOURGEAUX, dit Maurice DUHAMEL, compositeur, critique musical, historien, homme politique de la mouvance régionaliste bretonne, favorable aux idées fédéralistes européennes. Il était né à Rennes le 19 février 1884.   Roazhon : marv Maoris BOURGEAUX, anavezet Maoris DUHAMEL, sonaozour, burutellour war ar muzik, istorour, den e politik, troet war emsav bro Breizh, a-du gant gweladennoù kevredel Europa. Ganet e oa bet e Roazhon an 19 C'hwevrer 1884.
20.02            
21.02            
22.02 1986 Samedi * Sadorn * Saturday Guidel : décès du général Jacques-Pâris de la BOLLARDIERE. Il était né à Châteaubriant le 16 décembre 1907.   Gwidel : marv ar jeneral Jacques-Pâris de la BOLLARDIERE. Ganet e oa bet er Kastell-Brien d'an 16t a viz Kerzu 1907.
22.02 2014 Samedi * Sadorn * Saturday Brest  : décès d'Alphonse ARZEL, maire puis sénateur, défenseur des intérêts bretons dans le procès de la marée noire de  l'Amoco Cadiz. Il était né à Ploudalmézeau le 20 septembre 1927.    Brest  : marv Alfons ARZEL, maer ha senedour, difenner gwirioù Breizh e-kerzh prosez lenn du an Amoco Cadiz. Ganet e oa bet e Gwitalmeze an 20t Gwengolo 1027.
23.02            
24.02 1587 Mardi * Meurzh * Tuesday Rennes : décès de René de BOURGNEUF de CUCE, président du Parlement de Bretagne. Il était né à Paris en 1539.   Roazhon : marv Reun de BOURGNEUF de CUCE, prezidant Breuzoù Breizh. Ganet e oa bet e Paris e 1539.
25.02            
26.02 1764 Dimanche * Sul * Sunday Caen : décès d'Yves-Marie ANDRE, dit Père ANDRE, philosophe jésuite. Il était né à Châteaulin le 22 mai 1675.   Caen : marv Iffig-Mari ANDRE, anavezet Tad ANDRE, prederour jezuist. Ganet e oa bet e Kastellin d'an 22t a viz mae 1675.
26.02 1852   Jeudi * Yaou* Thursday Rennes : exécution (guillotine) d'Hélène JEGADO, multi-empoisonneuse. Elle née au hameau de Kerodevin, en Plouhinec, près de Lorient, le 17 juin 1803.    
26.02 1878 Mardi * Meurzh * Tuesday Rennes : décès de Godefroy BROSSAYS SAINT-MARC, premier archevêque de Rennes, cardinal. Il était né à Rennes le 5 février 1803. Roazhon : marv Jaffrez BROSSAYS SAINT-MARC, arc'heskob kentañ Roazhon, Kardinal.Ganet e oa bet e Roazhon d'an 5t a viz C'hwevrer 1803.
27.02            
28.02 1518 Dimanche * Sul * Sunday Amboise : naissance de François de France, fils de François Ier, roi de France, et de Claude de France, duchesse de Bretagne.   Amboise : ganedigezh Fañch a Vrans, mab da FañchIn, roue Frañs, ha da Glaoda a Vrañs, dugez Breizh.
28.02 1787 Mercredi * Merc'her * Wednesday Château de Rosneven : décès de Charles-Hercules de KERANFLEC'H, écrivain, philosophe. Il était né à *** en 1711.   Kastell Rosneven : marv Charles-Hercules KERANFLEC'H, skrivagner, prederour. Ganet e oa bet e ***, e 1711.
28.02 1794 Vendredi * Gwener * Friday Saint-Brieuc : décès de Jean-Louis BAGOT, médecin, homme politique. Il était né à Trégueux le 04 juin 1727.   Sant Brieg : marv Yann-Loeiz BAGOT, medisin ha den en politik. Ganet e oa bet e (*Trégueux )d'an 04 a vezheven 1727.
29.02            
Mars Meurzh March            
01.03 1875 Lundi * Lun * Monday Morlaix : décès de Tristan CORBIERE (Edouard-Joachim), poète. Il était né à Ploujean le 18 juillet 1845.   Montroulez : marv Tristan CORBIERE (Edouard-Joachim), barzh; Ganet e oa bet e Plouian d'an 18t a viz Gouere 1845.
02.03 1828 Dimanche * Sul * Sunday Toulon : décès du vice-amiral du Ier Empire Zacharie ALLEMAND. Il était né à Port-Louis le Ier mai 1762.   Toulon : marv en eil-amiral an Impalaerezh In Zac'hariaz ALLEMAND. Ganet e oa bet e Porzh-Loeis d'ar In a viz Mae 1762.
02.03 1911 Jeudi * Yaou* Thursday Saint-Brieuc : décès de Charles COLLIN, organiste et compositeur. Il était né à Saint-Brieuc le 20 novembre 1827.   Sant-Briec : marv Charlez COLLIN, ograouer ha sonaozhour. Ganet e oa bet e Sant-Brieg an 20t a viz Du 1827.
03.03 1797 Vendredi * Gwener * Friday Paris : décès de Yves-Joseph KERGUELEN de TREMAREC, marin, explorateur, contre-amiral. Eponyme des Iles Kerguélen. Il était né au manoir de Trémarec, à l'époque en Briec, aujourd'hui en Landudal, le 13 février 1734. Paris : marv Yves-Joseph KERGELEN-TREVARC'HEG, martolod, ergerzhour, eil-amiral. An inizi Kergelen a zoug e anv. Ganet e oa bet e maner Tremarc'heg, d'ar c'houlz se e Brieg, hirio e Landudal, d'an 13t a viz C'hwevrer 1734
04.03            
05.03 1893 Dimanche * Sul * Sunday Rennes : décès de Charles-Philippe PLACE, cardinal-évêque de Rennes depuis le 13 juin 1878. Il était né à Paris le 14 février 1814. Roazhon : marv Charles-Philippe PLACE, kardinal-eskob Roazhon adalek an 13 Mezheven 1878. Ganet e oa bet e Paris ar 14 C'hwevrer  1814.
06.03            
07.03 851 Samedi * Sadorn * Saturday Mort de Nominoë, premier roi des Bretons d'Armorique. Reconnu Père de la Patrie.   Marv Nevenoe, roue kentañ Bretoned Arvorig. Anavezet Tad ar Vro.
07.03 1887 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Paul FEVAL, romancier. Il était né à Rennes le 29 novembre 1816.   Paris : marv Paol FEVAL, romantour. Ganet e oa bet e Roazhon an 29 miz Du 1816.
07.03 1932 Lundi * Lun * Monday Paris : décès d'Aristide BRIAND, homme politique. Il était né à Nantes le 28 mars 1862.   Paris : marv Aristid BRIAND, den e politik. Ganet e oa bet e Naoned d'an 28t a viz Meurzh 1862.
07.02 2016 Lundi * Lun * Monday décès du père Michel JAOUEN, à l'âge de 95 ans. Il était né à Ouessant.    
08.03 1794 Samedi * Sadorn * Saturday La Chapelle-Heulin : Le jeune vendéen André RIPOCHE, du Bas-Briacé, après avoir été arrêté par les colonnes infernales et traîné à la queue d'un cheval, est fusillé (à l'emplacement du calvaire qui lui est dédié)  
08.03 1896 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès d'Henri Raison du Cleuziou, archéologue, historien, dessinateur. Il était né à Lannion le 19 juin 1833.   Paris : marv Herri Rezon ar C'hleunvioù, arkeologour, istorour, treser. Ganet e oa bet e Lannuon an 19t Mezheven 1833.
09.03            
10.03 1776 Dimanche * Sul * Sunday Montrouge : décès d'Elie-Catherine FRERON, critique, polémiste, publiciste. Il était né à Quimper le 20 janvier 1718.   Montrouge : marv Eliaz-Katell FRERON, skridvarnour, skriddaelour,  kelaouenner. Ganet e oa bet e Kemper an 20 Genver 1718.
11.03            
12.03 1986 Mercredi * Merc'her * Wednesday Pleyber-Christ : décès de Ronan CAOUISSIN / Ronan CAERLEON, écrivain et éditeur nationaliste breton. Il était né à Pleiber-Christ en 1914    
12.03 2009 Jeudi * Yaou * Thursday Quimper : décès de Jean SICARD / Yann BREKILLIEN, écrivain. Il était né à Blain le 11 décembre 1920.   Kemper : marv Yann SIKARD / Yann BREKILLIEN, skrivagner. Ganet e oa bet en Blaen d'an 11t a viz Kerzu 1920
13.03 1807 Vendredi * Gwener * Friday Vannes : décès d'Anne-François-Xavier Mayneaud (ou Maynaud) de Pancemont, évêque de Vannes de 1802 à 1807. Il était né à Digoin le 6 août 1756. Gwened :  marv Anne-François-Xavier Mayneaud (pe Maynaud) de Pancemont, eskob Gwened eus 1802 da 1807. Ganet e oa bet e Digoin ar  6  Eost 1756.
13.03 1983 Dimanche * Sul * Sunday Biarritz : décès de Louison BOBET. Coureur cycliste. Il était né le 12 mars 1925 à Saint-Méen-le-Grand.   Biarritz : marv Louison BOBET, reder war varc'h houarn.. Ganet e oa bet e Sant Meven Meur d'an 12t a viz Meurz 1925.
14.03            
15.03 1821 Jeudi * Yaou * Thursday Paris : décès de Guy-Toussaint CARRON, prêtre et historien. Il était né à Rennes le 23 février 1760.   Paris : Marv Guy-Toussaint CARRON, beleg hag istorour. Ganet e oa bet e Roazhon d'an 23t a viz C'hwevrer 1760.
15.03 1963 Vendredi * Gwener * Friday Bégard : décès d'Adrien HAMON, peintre de la Mer. Il était né à Bégard le 16 septembre 1876.   Bear. Marv Adrian HAMON, penter ar Mor. Ganet e oa bet e Bear d'an 16t Gwengolo 1876.
15.03 1987 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès de Léon FLEURIOT, linguiste et historien breton. Il était né à Morlaix le 05 avril 1923.   Paris : marv Leon FLEURIOT, yezhour hag istorian breton. Ganet e oa bet e Montroulez ar 05 Ebrel 1923.
15.03 2015 Dimanche * Sul * Sunday *** : décès de Naig ROZMOR / Anne CORRE-LE BIHAN, poétesse en langue bretonne. Elle était née à Saint-Pol-de-Léon, le **** 1923   *** : marv Naig ROZMOR / Anne CORRE-LE BIHAN, barzhez e brezhoneg. Ganet e oa bet e Kastell-Paol an **** 1923
16.03  1902 Dimanche * Sul * Sunday Paris : le barde breton Narcisse QUELLIEN est renversé et tué par une automobile. Il était né à La Roche-Derrien le 27 juin 1848.   Paris : ar barzh breton Narsis KELLIEN a zo diskaret ha lazhet gant eur wetur dre dan. Ganet e oa bet er Roc'h-Derrien d'an 27t a viz Mezheven 1848.
17.03 1951 Samedi * Sadorn * Saturday Lesneven : décès de François FAVE, champion cycliste. Il était né à Plounéventer le 18 décembre 1905.   Lesneven : marv Fanch FAVE, kampion war marc'houarn. Ganet e oa bet e Gwiniventer an 18 Kerzu 1905.
18.03 1967 Samedi * Sadorn * Saturday Naufrage du pétrolier Torrey-Canyon, sur les récifs de Seven-Stones, à proximité des îles Scilly   Pense al lestr-petrol Torrey-Canyon war reier Seven-Stones, tost d'an inizi Scilly
19.03 1754 Mardi * Meurzh * Tuesday  Paris : décès de Germain BOFFRAND, architecte. Il était né à Nantes le 16 mai 1667.   Paris : marv Jermen BOFFRAND, arkitekt. Ganet e oa bet e Naoned d'an 16t a viz Mae 1667.
20.03 1897 Samedi * Sadorn * Saturday Douarnenez : décès d'Augustin MORVAN, médecin, homme politique. Il était né à Lannilis le 07 février 1819.   Douarnenez : marv Aoustin MORVAN, medisin, den e politik. Ganet e oa bet e Laniliz ar 07 C'hwevrer 1819.
20.03 1937 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès d'Arthur BERNEDE, romancier, créateur du personnage Belphégor. Il était né à Redon en 1871.    Paris : marv Arzhur BERNEDE, romanter, krouer an den Belphégor. Ganet e oa bet e Redon e 1871.
20.03 1944 Lundi * Lun * Monday Colmar : décès de François DEBEAUVAIS, nationaliste breton. Il était né à Rennes en 1903.   Colmar : marv Frañses DEBAUVAIS, broadelour Breizh. Ganet e oa bet e Roazhon e 1903.
20.03 1949 Dimanche * Sul * Sunday Saint-Brieuc : décès de François-Jean-Marie SERRAND, évêque de Saint-Brieuc depuis le 4 juin 1923. Il était né à Billé le 12 décembre 1874.  
20.03 1951 Mardi * Meurzh * Tuesday Louisfert / Loifèrr : décès de René-Guy CADOU, poète. Il était né à Sainte-Reine-de-Bretagne / Saentt-Reinn le 15 février 1920.   Loffer : marv Reun-Gwid KADOU, barzh. Ganet e oa bet e Sant-Rouanez-Breizh d'an 15t a viz C'hwevrer 1920.
21.03 1793 Jeudi * Yaou * Thursday Pommeret  : début de la chouannerie, menée par Amateur-Jérome de BOISHARDY  Pommeret : krog ar chouannerezh, kaset gant Amateur-Jerom BOISHARDY
22.03 1852 Lundi * Lun * Monday Paris : décès du contre-amiral Alexandre DUCREST de Villeneuve. Il était né au Theil de Bretagne, le 08 mars 1777.   Paris : marv an eilamiral Aleksandr DUCREST de Villeneuve. Ganet e oa bet en An Tilh, an 08t Meurzh 1777.
23.03 1536 Jeudi * Yaou* Thursday   Le roi François Ier rend le comté de Penthièvre à Jean III de Brosse.   Ar roue Fañch In a ro en-dro kontelezh Penteür da Yann III de Brosse
23.03 1689 Mercredi * Merc'her * Wednesday Vannes : décès de Catherine de Francheville, religieuse, fondatrice des maisons de retraite pour femmes. Elle était née à Sarzeau vers 1620/21.   Gwened : marv Katell de Francheville, leanez; diazezourez an tiez retred evit ar merc'hed. Ganet e oa bet e Sarzhav war dro 1620/21.
23.03 1891 Lundi * Lun * Monday Guingamp : décès de Joseph-Marie-Laurent HILLION, juge de paix et conseiller général, député conservateur des Côtes-du-Nord. Il était né à Bourbriac le 3 septembre 1821.   Gwengamp : marv Jozef-Mari-Laurens HILLION, barner ar peoc'h, ha kuzulier jeneral, kannad mirour Aodoù an Hanternoz. Ganet e oa bet e Boulvriag an 3 Gwengolo 1821.
23.03 1956 Vendredi * Gwener * Friday France. Bergerac : décès du barde breton Taldir / François JAFFRENNOU. Il était né à Carnoët le 15 mars 1879. Frañs. Bergerac : marv ar barzh breton Taldir / Fañch JAFFRENNOU. Ganet e oa bet e Karnoed ar 15t Meurzh 1879.
24.03            
25.03            
26.03 1351 Samedi * Sadorn * Saturday Bretagne : combat des Trente.   Breizh : emgann an Tregont.
26.03 1488 Mercredi * Merc'her * Wednesday   Bretagne : Lantenac, paroisse de La Ferrière, évêché de Saint-Brieuc : Jean CREZ débute l'impression.     
26.03 1772 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès de Charles PINOT-DUCLOS, moraliste et historien. Il était né à Dinan le 12 février 1704.   Paris : marv Charlez PINOT-DUCLOS, buhezegezhour hag istorour. Ganet e oa bet e Dinan an 12t C'hwevrer 1704.
26.03 1956 Lundi * Lun * Monday Carhaix funérailles et inhumation de François JAFFRENOU.   Karaez : Taldir JAFFRENOU
26.03 2007 Lundi * Lun * Monday Saint-Grégoire : décès de François SAINT-MACARY, qui a été archevêque métropolitain de Rennes de septembre 1988 au 26 mars 2007. Il était né à Orthez le 07 janvier 1936  
27.03 1988 Dimanche * Sul * Sunday Brest  : décès de Pierre PERON, artiste peintre de la marine. Il était né à Brest le 5 octobre 1905   Brest  : marv Per PERON, arzour penter ar morlu. Ganet e oa bet e Brest ar 5 Here 1905
28.03 1932 Lundi * Lun * Monday Rennes : décès de l'architecte Arthur REGNAULT. Il était né à Bain de Bretagne le 7 juillet 1839   Roazhon : marv an arkitekt Arzhur REGNAULT. Ganet e oa bet e Baen d'an 7t a viz Gouere 1839.
29.03 1796 Mardi * Meurzh * Tuesday   Nantes : François CHARETTE de la CONTRIE, officier de Marine, royaliste, chef vendéen, est fusillé. Il était né à Couffé le 02 mai 1763. Naoned : fuzuilhet eo  Fañch CHARETTE de la CONTRIE, offiser ar Vorlu, war zu ar Roue, e penn ar Vandeiz, . Ganet e oa bet e Couffé an 02 a viz Mae 1763.
29.03 1930 Samedi * Sadorn * Saturday Cambo-les-Bains (Basses-Pyrénées) : décès de Paul BELLAMY, homme politique, côté gauche socialiste. Il était né à Brest  le 27 octobre 1866.   Cambo-les-Bains (Basses-Pyrénées) : marv Paol BELLAMY, den en politik; a du kleiz sosialist. Ganet e oa bet e Brest d'an 27t a viz Here 1866.
30.03 1878 Samedi * Sadorn * Saturday Neuchâtel, en Suisse : décès de Charles-Victor BESLAY, député, membre de la Commune, à Paris, en 1871. Il était né à Dinan le 05 juillet 1795.   Neuchâtel, e Bro Suis : marv Charles-Viktor BESLAY, kannad, député, ezel gant ar 'Commune' e Paris, e 1871. Ganet e oa bet e Dinan d'an 05t a viz Gouere 1795.
30.03 1935 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès de Charles COTONNEC, médecin, fondateur du Comité de Lutte bretonne. Il était né à Saint-Thurien le 22 avril 1876.   Paris : marv Charlez KOTONNEK, medisin, diazezour Kuzul ar Gouren. Ganet e oa bet e Sant-Turian d'an 22t a viz Ebrel 1876.
31.03            
Avril Ebrel April            
01.04 831 Mercredi * Merc'her * Wednesday   Nomenoë est nommé gouverneur pour toute la Bretagne par Charles le Pieux, roi des Francs   Nevenoe a zo anvezet gouarner evit Breizh a bez gant Charlez (an Doueüs), roue ar Vranked.
01.04 1919 Mardi * Meurzh * Tuesday  Renac : décès de Maurice de POULPIQUET du HALGOÜET, homme politique, député. Il était né à Renac le 11 décembre 1847    
02.04 1829 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès Sébastien AMELOT, ancien évêque réfractaire de Vannes.   Paris : marv Sebastian AMELOT, eskob kozh nac'her Gwened
03.04 1293 Samedi * Sadorn * Saturday Rouen : assassinat d'Arthur Ier de Bretagne   Rouen : drouklazh Arzhur In Vreizh
03.04 1635 Mardi * Meurzh * Tuesday    Rennes : début de la révolte qui sera connue sous le nom de Révolte des Bonnets rouges   Roazhon : penn-kentañ an emsavadeg hag a vo anavezet Emzavadeg ar Bonedoù ruz.
04.04 1381 Jeudi * Yaou* Thursday   Deuxième traité de Guérande : Jean de MONTFORT est rétabli au Duché de Bretagne   Eil feur-emglev Gwenrann : Yann MONFORZH adlakaet e penn Dugelezh Breizh
05.04 1419 Mercredi * Merc'her * Wednesday Vannes : décès du prédicateur espagnol Vincent FERRIER. Il était né à Valence (Espagne) le 23 janvier 1350. Des rues portent son nom à Carhaix, Dinan, Guérande, Muzillac, Nantes, Ploërmel, Pontivy, Josselin, Questembert, Redon, Saint-Malo, Theix, Vannes.   Gwened : marv ar prezegour Visant FERRIER. Ganet e oa bet et Valensia (Bro-Spagn), d'an 23t a viz Genver 1350. Straejoù a zo dindan en anv e Karaez, Dinan, Gwenrann, Muzilleg, Naoned, Ploarmael, Pondi, Jossilin, Kistreberzh, Redon, Sant-Malo, Teiz, Gwened 
05.04 1484 Lundi * Lun * Monday Vannes : décès en prison de Guillaume CHAUVIN, chancelier de Bretagne. Il était né à Nantes vers 1422.   Gwened : marv e toull-bac'h Gwilherm CHAUVIN, kanseller Breizh. Bet ganet e  oa bet e Naoned war dro 1422.
06.04 1904 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès d'Emile de KERATRY, militaire (Conlie, 1870-1871), homme politique, écrivain. Il était né à Paris le 24 mars 1832. Paris : marv Emil KERATRI, soudard (Conlie, 1870-1871), den a bolitik, skrivagner. Ganet e oa bet e Paris d'an 24t a viz Meurzh 1832.
07.04            
08.04 1969 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : décès du sculpteur René QUILLIVIC. Il était né à Plouhinec le 13 mai 1879   Paris : marv ar c'hizeller Reun KILLIVIG. Ganet e oa bet e Pleheneg d'an 13t a viz Mae 1879
09.04 1967 Dimanche * Sul * Sunday La marée noire provoqué par le Torrey-Canyon touche les cotes du Trégor. L'archipel des Sept-Iles et 17 communes littorales sont sinistrées    Al lenn-du Torrey-Canyon a zo war aochoù Bro-Dreger. An enezeg ar Seizh-Enez ha 17 parrouz tost d'ar mor a zo gwallet.
10.04 1861 Mercredi * Merc'her * Wednesday Cochinchine : l'officier de marine Edmé-Adrien BOURDAIS est tué lors d'une opération contre le fort de My-Tho. Il était né à Brest  le 26 octobre 1820.     Kochinchina : an oficer morlu Edmé-Adrien BOURDAIS a zo lac'h e-kerz'h (e)ur arzailh a-eneb ar c'hrenv-lec'h My-Tho. Ganet e oa bet e Brest  d'an 26t a viz Here 1820.  
10.04 1917 Jeudi * Yaou* Thursday Jean-Pierre CALLOC'H est tué à Urvilliers, dans l'Aisne. Il était né à Groix le 21 juillet 1888.   Yann-Ber KALLOC'H a zo lazhet e Urvilliers, e departamant an Aisne. Ganet e oa bet en Enez Groe d'an 21t a viz Gouere 1888.
11.04 1801 Samedi * Sadorn * Saturday Bréhat : décès de Pierre-François CORNIC du Moulin, contre-amiral en 1793, puis vice-amiral en 1795. Il était né à Bréhat le 23 juillet 1731.   Briad : marv Per-Fanch KORNIG ar Milin, eilamiral e 1793, hag besamiral e 1795. Ganet e oa bet e Brizd an 23 Gouere 1731.
12.04 1365 Samedi * Sadorn * Saturday   Premier traité de Guérande. Jean de MONTFORT est reconnu duc de Bretagne. Kentañ feur-emglev Gwenrann. Yann MONFORZH a zo anavezet dug a Vreizh.
12.04 1780 Mercredi * Merc'her * Wednesday Nantes : décès de Anne-Gabriel MEUSNIER de QUERLON, publiciste et conteur, directeur de la Gazette de France et des Affiches de province. Il était né à Nantes le 15 avril 1702.   Naoned  : marv Anne-Gabriel MEUSNIER de QUERLON, kelaouenner ha konter, rener ar Gazette de France hag ar Affiches de province. Ganet e oa bet e Naoned ar 15 Ebrel 1702.
12.04 1895 Vendredi * Gwener * Friday Morlaix : décès du journaliste et romancier Pierre ZACCONE. Il était né à Douai le 2 avril 1817.   Montroulez : marv ar c'hazettenner ha romantour Pierre ZACCONE. Ganet e oa bet e Douai d'an eil a viz Ebrel 1817
12.04 1967 Mercredi * Merc'her * Wednesday Quimper : décès d'Auguste DUPOUY, romancier, historien. Il était né à Concarneau le 29 novembre 1872.   Kemper : marv Aogust DUPOUY, romantour, istorour. Ganet e oa bet e  Konkerne an 29 Du 1872.
13.04 1598 Lundi * Lun * Monday   Edit de Nantes, édit de tolérance religieuse, signé par Henri IV, roi de France et de Navarre.   Skrid-Embann Naoned, srid-embann gouzañvusted war ar relijion, sinet gant Herri IV, roue Frañs ha Navarra
13.04 1638 Mardi * Meurzh * Tuesday Décès d'Henry de ROHAN, duc de Rohan et pair de France. Marv Herri a ROC'HAN, dug a Roc'han ha par a Vrañs.
13.04 1880 Mardi * Meurzh * Tuesday Brest  : décès de Bonavanture-Marie LE SAULNIER de la COUR, capitaine de frégate, état major général de Brest . Il était né à Saint-Brieuc le 5 avril 1821.   Brest  : marv Bonavanture-Marie LE SAULNIER de la COUR, kabiten fourgadenn, stad meur jeneral Brest . Ganet e oa bet e Sant-Brieg ar 5t Ebrel 1821.
14.04 1838 Samedi * Sadorn * Saturday Rennes : décès d'Auguste BIGARRE, général. Il était né au PALAIS, en Belle-Ile, le Ier janvier 1775.   Roazhon : marv 'August BIGARRE, jeneral. Ganet e oa bet er Palez, en ar Gerveur, d'ar In a viz Genver 1775.
15.04            
16.04 1941 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès d'Emile BERNARD, peintre de l'École de Pont-Aven. Il était né à Lille le 28 avril 1868.   Paris : marv Emil BERNARD, arzour liver Skol Pont-Aven.. Ganet e oa bet e Lille d'an 28t a viz Ebrel 1868.
17.04            
18.04            
19.04            
20.04 1789 Lundi * Lun * Monday   L'Ordre de la Noblesse de Bretagne, réuni à Saint-Brieuc, décide de ne pas envoyer de députés aux Etats Généraux..   Urzh an Noblans Breizh, bodet e Sant-Brieg, a ra e venoz nac'hañkas kannaded d'ar Vreujoù Meur.
21.04 1686 Dimanche * Sul * Sunday Bretagne. Langan : décès de Pierre THOMAS, sculpteur. Il était né à Saint-Malo vers 1616   Breizh. Langan : marv Per THOMAS, kizeller. Ganet e oa bet e Sant-Malo war dro 1616
21.04 1906 Vendredi * Gwener * Friday Rennes : décès de l'évêque de Rennes Guillaume-Marie-Joseph LABOURE. Il était né à Archiet-le-Petit, Pas-de-Calais, le 27 octobre 1841. Roazhon : marv an eskob Roazhon Guillaume-Marie-Joseph LABOURE. Ganet e oa bet en Archiet-le-Petit, Pas-de-Calais, an 27 Here 1841.
21.04 1922 Vendredi * Gwener * Friday Rome : décès de Louis DUCHESNE, évêque, historien, académicien. Il était né à Saint-Servan le 13 septembre 1843.   Rom(a) : marv Loeiz DUCHESNE, eskob, istorour, akademiad. Ganet e oa bet e Sant-Servan an 13t Gwengolo 1843.
22.04 1794 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : exécution à la guillotine de Isaac LE CHAPELER, homme politique. Il était né à Rennes le **/**/1754.    
22.04 1915 Jeudi * Yaou* Thursday Boeseghem : Mort au front du capitaine de réserve Alfred ELY-MONBET, ensemblier, sculpteur. Il était né à Brest  le 18 décembre 1879.   Boeseghem : Ar c'habiten adarme Alfred ELY-MONBET, saver war an arrebeuri, kizeller, a zo lazhet war an talbenn. Bet ganet eo a bet e Brest  ar 18 Kerzu 1879.
23.04 1407 Samedi * Sadorn * Saturday Josselin : décès d'Olivier V de Clisson, baron de Bretagne, connétable de France. Il était né à Clisson le 23 avril 1336 Josilin : marv Olier V a Glizun, baron Breizh, konestabl Frañs. Ganet e oa bet e Josilin d'an 23t a viz Ebrel 1336.
24.04 1877 Mardi * Meurzh * Tuesday Rennes : décès de Jean-Baptiste BARRE, sculpteur. Il était né à Nantes le 28 septembre 1804.   Roazhon : marv Yann-Badezhour BARRE, kizeller. Ganet e oa bet e Naoned d'an 28t a viz Gwengolo 1804.
24.04 1903 Vendredi * Gwener * Friday Paris : décès de Louis de BUSSY, ingénieur maritime; membre de l'Academie des Sciences en 1888. Il était né à Nantes le 22 mars 1822.   Paris : marv Loeiz de BUSSY, ijiner al listri; ezel Akademiezh ar c'houizigezhioù e 1888. Ganet e oa bet e Naoened d'an 22t a viz Meurzh 1822.
25.04 1984 Mercredi * Merc'her * Wednesday Rennes : décès de Rémy MORET, connu sous le pseudonyme Yves-Marie RUDEL, journaliste, romancier, historien. Il était né à Etrechy, le Ier octobre 1907.   Roazhon : marv Rémy MORET, les-anavezet Yves-Marie RUDEL, kazetenner, romanter, istorour. Ganet e oa bet e Etrechy d'ar Int a viz Here 1907.
26.04            
27.04            
28.04 1716 Mardi * Meurzh * Tuesday Saint-Laurent-sur-Sèvre : décès du père Louis-Marie GRIGNON de Montfort. Il était né à Montfort-sur-Meu le 31 janvier 1673.   Saint-Laurent-sur-Sèvre : marv an tad Louis-Marie GRIGNON de Montfort. Ganet e oa bet e Monforzh an 31t Genver 1673.
29.04            
30.04 1341 Vendredi * Gwener * Friday Caen : décès de Jean III, duc de Bretagne.   Caen : marv Yann III, dug a Vreizh
???  1598     Nantes : signature de l'Edit de tolérance dit "Edit de Nantes"    
Mai Mae May            
01.05 1794 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès de Denis BERARDIER, professeur, directeur du Collège de France. Il était né à Quimper le 26 mars 1735.   Paris : marv Denez BERARDIER, kelenner, rener Skolaj Frans. Ganet e oa bet e Kemper ar 26 Meurzh 1735.
01.05 1840 Vendredi * Gwener * Friday Quimper : décès de Jean-Marie-Dominique de POULPIQUET de Brescanvel, évêque de Quimper et Léon depuis 1824. Il était né au château de Lesmel en Plouguerneau le 4 août 1759.  
01.05 1869 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : décès de Frédéric CAILLAUD, voyageur, explorateur. Il était né à Nantes le 09 juin 1787.   Naoned : marv Frederig CAILLAUD, beajour, ergerzhour. Ganet e oa bet e Naoned d'an 09t a viz Mezheven 1787.
02.05            
03.05 1801 Dimanche * Sul * Sunday Merléac, manoir de Bizoin : décès d' Olivier-François GLAIS de Bizoin, homme politique, député. Il était né à Saint-Thélo le 15 septembre 1743.   Merlieg, maner Bizoin : marv Olier-Fañch GLAIS a Vizoin, den a bolitik, kannad. Ganet e oa bet e Sant-Telo ar 15t a viz Gwengolo 1743.
03.05 1858 Lundi * Lun * Monday Montpellier : décès d'Auguste BRIZEUX, poète. Il était né à Lorient le 12 septembre 1803.   Montpellier : marv August BRIZEUX, barzh. Ganet e oa bet en An Oriant d'an 12t a viz Gwengolo 1803.
03.05 1939 Mercredi * Merc'her * Wednesday Lorient : décès de Florentine MONIER, alias Madeleine DESROSEAUX, poétesse, romancière, co-fondatrice du Clocher breton, en 1895. Elle était née à Rennes en 1874.   An Oriant : marv Florentine MONIER, alias Madalen DESROSEAUX, barzhez, romanterez, eil-diazezerez ar Clocher breton, e 1895. Ganet e oa bet e Roazhon e 1874.
03.05 1949 Mardi * Meurzh * Tuesday Rennes : décès de François VALLEE / Abherve, historien, linguiste. Il était né à Plounévez-Moëdec le 26 septembre 1860   Roazhon : marv Fañch VALLEE / Abherve, istorour, yezhour. Ganet e oa bet e Plounevez-Moedeg ar 26 Gwengolo 1860
04.05 1474 Mercredi * Merc'her * Wednesday Rome : décès d'Alain IV de COETIVY, évêque et cardinal. Il était né à Plounéventer le 20 novembre 1407.   Rom : marv Alan IV KOEDIVI, eskob ha kardinal. Ganet e oa bet e Plouneventer d'an 20t a viz Du 1407.
05.05            
06.05            
07.05 1944 Dimanche * Sul * Sunday   Le Faouët (Morbihan) : Rafle allemande, faisant suite à la manifestation du Ier mai    
08.05 1514 Lundi * Lun * Monday   Mariage de Claude de France et de François, duc d'Angoulème    
08.05 1903 Vendredi * Gwener * Friday Décès de l'artiste peintre Paul GAUGUIN, aux Iles Marquises   Marv an arzour livour Paul GAUGUIN, en enizi Marquises
08.05 1946 Mercredi * Merc'her * Wednesday Quimper : décès d'Adolphe DUPARC, évêque de Quimper et Léon. Il était né à Lorient le 05 février 1857. Kemper : marv Adolf DUPARC, eskob Kemper ha Leon. Ganet e oa bet en Oriant ar 05 C'hwevrer 1857.
08.05 1991 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès de Jean LANGLAIS, organiste et compositeur. Il était né à La Fontenelle, le 15 février 1907.    
09.05            
10.05 1875 Lundi * Lun * Monday Saint-Brieuc : décès de Jean-Baptiste-Mathurin SOUCHET, doyen du Chapitre de Saint-Brieuc, après avoir été curé de Merdrignac, chanoine, vicaire capitulaire. Il était né au Grand-Frau, en Merdrignac, le 29 octobre 1786.   Sant-Brieg : Marv Yann-Vadezour-Matilin SOUCHET, dean Kuzul-chalonied Sant-Brieg, goude bezhan bet person  Merigneg, chaloni, kure ar C'huzul Meur. Ganet e oa bet er Grand-Frau, e Merenieg, d'an 29t a viz here 1786.
11.05 1414 Vendredi * Gwener * Friday Vannes : naissance de François, fils aîné du duc de Bretagne Jean V et de Jeanne de France. (Il sera duc de Bretagne, sous le nom de François Ier le Bien-aimé, de 1442 à 1450)   Gwened : ganedigezh Fañch, mab henañan dug Breizh Yann V ha Janed a Vrañs. (A vezo dug a Vreizh, dindan anv Fañch In ar Gwellañ Karet, eus 1442 da 1450)
11.05 1906 Vendredi * Gwener * Friday Saint-Brieuc : décès de Pierre-Marie-Frédéric FALLIÈRES, évêque de Saint-Brieuc depuis le 28 août 1889. Il était né à Mézin le 09 mars 1834

Sant-Brieg : marv Pierre-Marie-Frédéric FALLIÈRES, eskob Sant-Btieh adalek an 28 Eost 1889. Ganet e oa bet e Mézin an  09 Meurzh 1834
11.05 1913 Dimanche * Sul * Sunday   Inauguration du monument de Conlie dédié à la mémoire des soldats bretons de la guerre franco-prussienne de 1870-71   Diskouez a-berzh-ar-Stad maen-delwenn Conlie, savet e memor ar soudarded breton e-kerzh ar brezel etre Bro-Vrañs ha Bro-Brusia, e 1870 ha 1871
12.05 1838 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : décès de Joseph-Michel-Jean-Baptiste-Paul-Augustin Micolon de Guérines, qui a été évêque de Nantes du 15 février 1822 au 12 mat 1838. Il été né à Ambert le 8 septembre 1760. Naoned : marv Joseph-Michel-Jean-Baptiste-Paul-Augustin Micolon de Guérines, hag a zo bet eskob Naoned eus ar 15 C'hwevrer 1822 betek an 12 Mae 1838. Ganet e oa bet e Ambert, ar 8 Gwengolo 1760 
13.05            
14.05            
15.05            
16.05 1994 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de René-Xavier-Marie CUNY, connu sous le d'Alain CUNY, comédien. Il était né à Saint-Malo le 12 juillet 1908.   Paris : marv René-Xavier-Marie CUNY, anavezet Alain CUNY, komedian. Ganet e oa bet e Sant-Malo an 12t a viz Gouere 1908.
17.05 1755 Samedi * Sadorn * Saturday Quimper : exécution, par pendaison en place publique de Marie-Louise TROMEL, connue sous le nom de Marion du Faouët. Elle était née le 6 mai 1717 au Faouët   Kemper : Maï-Louiza TROMEL, anavezet Marion ar Vaoued, a zo krouget war ar blasenn publik. Ganet e oa bet d'an 6t a viz Mae 1717 en ar Vaoued
17.05 1893 Mercredi * Merc'her * Wednesday Rennes : décès de Jean-Natalis-François GONINDARD, archevêque de Rennes depuis le 5 mars 1893. Il était né au Perreux, dans la Loire, le Ier janvier 1838. Roazhon : marv Jean-Natalis-François GONINDARD, arc'heskob Toazhon adalek ar 5 Meurzh 1893. Ganet e oa bet er Perreux, departamant al Loire, ar In Genver 1838.
18.05 1514 Jeudi * Yaou* Thursday   Mariage de François d'Angoulême et de Claude de France, duchesse de Bretagne   Eured Fañch a Angoulême ha Klaoda e Vrañs, dugez Breizh.
19.05 1303 Dimanche * Sul * Sunday

Minihy-Tréguier : décès d'Yves Héloury de Kermartin   Ar Vinic'hi : marv Aotrou Sant Erwan
19.05 1347 Samedi * Sadorn * Saturday   Le pape Clément V procède à la canonisation de saint Yves Héloury de Kermartin.   Aotrou Erwan a Gervarzhin a zo lakeet war roll ar zent gant Klemant V
19.05 1825 Jeudi * Yaou* Thursday Saint-Denis : décès d'Etienne-Célestin Enoch, évêque concordataire de Rennes de 1805 à 1919. Il était né à Hénin-Liétard le 22 novembre 1739.  
20.05            
21.05 1919 Mercredi * Merc'her * Wednesday

Le Huelgoat : décès de Victor SEGALEN. Il était né à Brest  le 14 janvier 1878   An Uhelgoad : marv Viktor SEGALEN. Ganet e oa bet e Brest  d'an 14t a viz Genver  1878.
21.05 1971 Vendredi * Gwener * Friday Brest  : décès d'Eugène (dit Jim) SEVELLEC, peintre, faïencier. Il était né à Camaret le 21 janvier 1897.   Brest  : marv Eujen (lezhanveet Jim) SEVELLEG, liviour, feilhañser. Ganet e oa bet e Kameled, d'an 21t a viz Genver 1897. 
22.05 1794  

Brest  : Exécution par guillotine de 26 administrateurs du Finistère :

- François-Louis de KERGARIOU du COSQUER, ancien maréchal de camp et chevalier de Saint-Louis. Il était né à Plounévez-Moëédec le 13 juin 1725.

- Yves-Joseph LE DENMAT de KERVERN, avocat au Parlement de Bretagne , maire de Morlaix en 1790. Il était né à Callac en 1751 (43 ans)

- Olivier-Jean MORVAN, avocat et poète. Il était né à Pont-Croix le 15 mai 1754.

- Louis DERRIEN, cultivateur (illettré); premier maire de Saint-Thurien.

- Louis-Joseph-Marie LE PREDOUR, ancien notaire royal, ancien avocat au Parlement, juge au Tribunal de Châteaulin, député suppléant de la Convention. Il était né à Pleyben le 2 juillet 1758.

- Mathieu-Michel-Marie BRICHET, homme de loi, ex-procureur général syndic du département du Finistère, 36 ans. Il était né à Landerneau.

- Jacques-Rémy AYMEZ, négociant, ex-secrétaire général de l'administration départementale du Finistère Il était né à Brest  le 14 juin 1764.

- Louis GUILLIER du MARNAY, négociant, officier municipal de Douarnenez, membre du Directoire du Finistère de 1790 à 1793.

- Pierre-Marie de BERGEVIN, homme de loi, conseiller du Roi, procureur du Roi au siège de Brest , membre de la loge maçonnique l'Heureuse Rencontre. Il était né à Brest  le 2 janvier 1750.

- Joseph-Marie DUBOIS, juge au tribunal.

- Thomas-Bernard DOUCIN, avocat. Il était né en 1755.

- Yves POSTIC, cultivateur (illettré), 39 ans. Il était né le 19 juin 1754 à Keriquel, Scaër

- Antoine CUNY, ancien capitaine d'artillerie, négociant,45 ans. Il était natif de Bordeaux, et demeurait à Quimperlé ;

- Guillaume LE ROUX, marchand de toile,27 ans; Il était né à Pleyber-Christ, et domicilié à Landivisiau ;

- Yves-Daniel KERSAUX, 45 ans; né et demeurant à Penmarch.

- Guillaume HERPEU, avocat, juge au tribunal du district de Pont-Croix, 46 ans. Il était né et demeurait à Pont-Croix.

- Jean-Louis MERIENNE, sous-chef des vivres de la Marine à Brest , 39 ans. Il était né à Fougères (Ille-et-Vilaine) et demeurait à Brest , quartier de Recouvrance.

- Charles-François MALMANCHE, chirurgien, ancien maire de Brest  (1790-1791), 46 ans; , membre de la loge l’Heureuse Rencontre. Il était né à Verteuil, en Angoumois, et demeurait à Lambézellec

- Charles-François BANEAT, marchand et cultivateur, 43 ans. Il était né à Carhaix, et y demeurait.

- Jean Marie LE PENNEC, homme de loi, 50 ans. Il était né et domicilié à Carhaix.

- Julien LE THOUX, juge au tribunal du district de Quimper, 72 ans. Il était né à Nouillac, district de Pontivy, et demeurait à Quimper.

- François Marie DENIEL, ancien maire de Lannilis, marchand et cultivateur,36 ans. Il était né à Landerneau, et demeurait à Lannilis.

- Julien MOULIN, militaire réformé.

- Yves LE GAC, homme de loi.

- Louis PICLET, homme de loi, juge à Pont-Croix, 64 ans. Il était né à Locronan-du-Bois et demeurait à Pont-Croix.

- Louis-Alexandre EXPILLY de La POIPE, premier évêque constitutionnel de France; évêque concordataire de Quimper; sacré par Talleyrand à Paris. Il était né à Brest  le 24 février 1742. Il fut le dernier à être guillotiné, et donna l’absolution à chacun de ses compagnons d'infortune avant leur exécution.

  Brest  : lazhadeg dre an dibennerezh 26 merour Penn ar Bed :

- Fañch-Loeiz KERGARIOU ar GOSKER, gwechall marichal ar c'hamp ha marc'heg Sant-Loeiz. Ganet e oa bet e Plounevez-Moedeg an 13 Mezheven 1725.

- Youenn-Jozef AN DENMAT a GERVERN, alvokad e Breujoù Breizh, maer Montroulez e 1790. Ganet e oa bet e Kallag e 1751 (43 bloaz)

- Olier-Youenn MORVAN, alvokad ha barzh. Ganet e oa bet e Pont-e-Kroaz ar 15 Mae 1754.

- Loeiz DERRIEN, labourer douar (digelenn); maer kentañ Sant-Turian.

- Loeiz-Joezf-Mari AR PREDOUR, gwechall noter ar roue, alvokad er Breujoù, barner e Tribunal Kastellin, eil kannad evit ar Gonvension. Ganet e oa bet e Pleiben an 2 Gouere 1758.

- Mahe-Mikael-Mari BRICHET, den al lezenn, bet penn prokulor ha penn-kevredad departamant Penn ar Bed, 36 bloaz. Ganet e oa bet e Landernev.

- Jakez-Remi AYMEZ, kenwerzher, bet penn sekretour melestradur departamant Penn ar Bed. Il était né à Brest   le 14 juin 1764.

- Loeiz GUILLIER ar MARNAY, kenwerzher, e karg e kêr Douarnenez, ezel Kuzul-ren Penn ar Bed, eus 1790 da 1793.

- Per-Mari  a VERGEVIN, den al lezenn, kuzulier ar Roue, prokulor ar Roue war sez Brest  , ezel gant logell franmasonel l'Heureuse Rencontre. Ganet e oa bet e Brest an 2 Genver 1750.

- Jozef-Mari DUBOIS, barner er tribunal.

- Thomas-Bernard DOUCIN, alvokad. Ganet e oa bet e 1755.

- Youenn POSTIC, labourer douar (digelenn), 39 bloaz. Ganet e oa bet an 19 Mezheven 1754 e Kerikel, e Skaer.

- Anton CUNY, bet kabiten ar ganolierezh, kenwerzher, 45 bloaz. Ginidik a oa eus Bourdel, hag e oa o chom e Kemperle.

- Gwilherm AR ROUZ, marc'hadour lien, 27 bloaz. Ganet e oa bet e pleiber-Krist, hag e oa o chom e Landivizio.

- Youenn-Daniel KERSAUZ, 45 bloaz; Bet ganet hag o chom e Penmarc'h.

- Gwilherm HERPEU, alvokad, barner er tribunal bann Pont-e-Kroaz, 46 bloaz. Bet ganet hag o chom e Pont-e-Kroaz.

- Yann-Loeiz MERIENNE, eil-penn bitailh morlu Brest , 39 bloaz. Ganet e oa bet e Foujera (Ill ha Gwilun), hag e oa o chom e Brest , karter Rikourans.

- Charlez-Fañch MALMANCHE, surjian, bet maer Brest  (1790-1791), 46 bloaz; ezel gant logell franmasonel l'Heureuse Rencontre. Ganet e oa bet e Verteuil, Bro-Angoulem, ha e oa o chom e Lambezelleg.

- Charlez-Fañch BANEAT, marc'hadour ha labourer douar, 43 bloaz. Bet ganet hag o chom e Karaez.

- Yann-Vari AR PENNEK, den al lezenn, 50 bloaz. Bet ganet hag o chom e Karez.

- Juluan AN THOUX, barner er tribunal bann Kemper, 72 bloaz. Ganet e oa bet e Neuillieg, bann Pondi, hag e oa o chom e Kemper.

- Fañch-Mari DENIEL, bet maer Lannilis, marc'hadour ha labourer douar, 36  bloaz. Ganet e oa bet e Landerne, hag e oa o chom e Laniliz.

- Juluen MOULIN, soudard ermaeziet.

- Youenn AR LE GAK, den al lezenn..

- Loeiz PICLET, denn al lezenn, barner e Pont-e-Kroaz, 64 bloaz. Ganet e oa bet e Lokournan-ar-C'hoad, hag e oa o chom e Pont-e-Kroaz.

- Louis-Alexandre EXPILLY de La POIPE, kentañ eskob ar Genreizhadur; eskob ar Gonkordat e Kemper; bet sakret gant Talleyrand e Paris. Ganet e oa bet e Brest  ar 24 C'hwevrer 1742. Dibennet diwezhan eo bet, hag en devoa absolvet da bep hini e c'heneiled e reuz raok dezho bezhan dibennet.

23.05 1796 Dimanche * Sul * Sunday Mort au combat de Toussaint-Guillaume de FRANCHEVILLE, chef chouan. Il était né à Sarzeau en 1736.   Toussaint-Guillaume de FRANCHEVILLE, penn chouan, a zo lazhet e kreiz an emgann. Ganet e oa bet e Sarzhav 1736.
23.05            
24.05 1675 Vendredi * Gwener * Friday   Guingamp : révolte contre la loi du Papier timbré    
25.05 1834 Dimanche * Sul * Sunday Le Bodéo : décès de François Garnier de Keringant, ex-commandant de la division des chouans de Dinan. Il était né à Quintin le 16 avril 1762.   Bodeou : marv Fañch Garnier a Geringant, bet komandant war ar rannarme chouanted Dinan. Ganet e oa bet e Kintin ar 16 Ebrel 1762.
26.05 1937 Mercredi * Merc'her * Wednesday Concarneau : décès du peintre Charles-Henry FROMUTH, "le roi des bateaux". Il serait (!) né à Philadelphie, aux Etats-Unis, le 23 février 1861.   Konkerne : marv al livour Charlez-Herri FROMUTH, "roue al listri". Ganet a vije bet (!) e Philadelphia, er Stadoù-Unanet, an 23 C'hwevrer 1861.
27.05 1734 Jeudi * Yaou* Thursday Bataille de Dantzig. Un corps de 1500 Français, mené par le Breton Louis-Robert-Hippolite de Bréhan, comte de Plélo, ambassadeur de France auprès du roi du Danemark,  lorsque Stanislas était roi de Pologne, attaque les retranchements de l'armée russe, composée de 30 000 hommes. Bréhant de Plélo est tué.   Emgann Dantzig. Ur strollad a 1500 Frañsizien, kaset gant ar Breizhad  Loeiz-Roperzh-Ippolit Brehan, kont a Blelo, kannadour Bro-Vrañs e-kichen roue Bro-Danmark,  e-keit ma Stanislas e oa roue Bro-Bologn, a ra arsailh war kaeioù-difenn arme ar Russed, 30 000 e dud diganti. Brec'han a Blelo a zo lazhet.
27.05 1855 Dimanche * Sul * Sunday Versailles : décès de Jean-Louis Dubreton, général de la Révolution et de l'Empire, baron d'Empire, pair de France. Il était né à Ploërmel le 18 janvier 1773   Versailles : marv Jean-Louis Dubreton, jeneral en Emsav hag an Impalaeriezh, baron an Impalaeriezh, par Frañs. Ganet e oa bet e Plouarzhel-Breizh-Uhel ar 18t Genver 1773.
28.05            
29.05            
30.05 1964 Samedi * Sadorn * Saturday Étables-sur-Mer : décès de Pierre-Joseph (dit René-Yves) Creston. Peintre, illustrateur, céramiste, ethnologue. Il était né à Saint-Nazaire le 25 octobre 1898.   Staol : marv Per-Jozef (anavezhet Reun-Erwan) Creston. Penter, skeudennour, priour, gouennoniour. Ganet e oa bet e Sant-Nazer ar 25t a viz Here 1898.
31.05 1596 Vendredi * Gwener * Friday Vannes : décès de Georges d'Arradon, évêque, ligueur. Il était né au château de Quinipily, en Baud, en 1562.    Gwened : marv Jorj a Arradon, eskob, kevreder. Ganet e oa bet er c'hastell Kinipili, e Baod, e 1562.
Juin Mezheven June            
01.06 1772 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Jean-Philippe-René de La Bletterie, historien, traducteur. Il était né à Rennes le 25 février 1696.   Paris : marv Yann-Fulub-Reun de La Bletterie, istorour, troour. Ganet e oa bet e Roazhon ar 25 C'hwevrer 1696.
01.06 1887 Mercredi * Merc'her * Wednesday Quimper : décès d'Anselme Nouvel de la Flèche, évêque de Quimper et Léon depuis le 04.08.1872. Il était né à Quimper le 26.12.1814.   Kemper : marv Anselme Nouvel de la Flèche, eskob Lemper ha Leon adalek ar 04.08.1872. Ganet e oa bet e Kemper ar 26.12.1814.
02.06            
03.06 1727 Mardi * Meurzh * Tuesday Saint-Jacut-de-la-Mer : décès de Dom Alexis LOBINEAU, bénédictin, historien. Il était né à Rennes le 09 octobre 1667.   Sant-Yagud-ar-Mor : marv Dom Aleksis LOBINEAU, beneadad, istorour.  Ganet e oa bet e Roazhon an 09t a viz Here 1667.
03.06 1949 Jeudi * Yaou* Thursday Rennes : décès de François VALLEE / Abhervé, linguiste breton, qualifié de Tad ar Yezh. Il était né à Plounévez-Moëdec le 26 septembre 1860)   Roazhon : marv Fañch VALLEE / Abherve, yezhour war ar brezhoneg, anveet Tad ar Yezh. Ganet e oa bet e Plounevez-Moedeg d'ar 26t a viz Gwengolo 1860.
03.06 1963 Lundi * Lun * Monday La Baule : décès de Fañch ELIES / Abeozen. Militant et écrivain de langue bretonne.   Ar Baol : marv Fañch ELIES / Abeozen, stourmer ha skrivagner e brezhoneg
04.06 1888 Lundi * Lun * Monday Tréguier : décès de Eugène-Ange-Marie BOUCHÉ, évêque de Saint-Brieuc et Tréguier depuis le 20 septembre 1882. Il  était né à Rostrenen le 7 septembre 1828. Landreger : marv Eugène-Ange-Marie BOUCHÉ, eskob Sant-Brieg ha Landreger adalek an 20 Gwengolo 1882. Ganet e oa bet er Rostren ar 7 Gwengolo 1828.
05.06 1756 Samedi * Sadorn * Saturday Rennes : décès de Christophe-Paul de ROBIEN, président du Parlement de Bretagne, historien, archéologue. Il était né le 04 novembre 1698 au Foeil (Quintin).   Roazhon : marv Kristof-Paol a ROBIEN, prezidant Breujoù Breizh, istorour, hendraour. Ganet e oa bet ar 04 Du 1698 er Fouilh (Kintin).
06.06 1730 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : décès d'Alain-Emmanuel de COËTLOGON, amiral, maréchal de France. Il était né à Rennes le 4 décembre 1646. Paris : marv Alan-Emmanuel a GOEDLOGON, amiral, marichal a Vrañs. Ganet e oa bet e Roazhon d'an 4t a viz Kerzu 1646.
07.06 1465 Vendredi * Gwener * Friday   Le comté de Penthièvre est confisqué à Jean de Brosse   Jean de Brosse a zo diberc'hennet diouzh kontelezh Penteür. 
07.06 1966         Né à Piré (Ille et Vilaine), le 30 avril 1883
Ordonné prêtre à Rennes le 19 décembre 1908
Préconisé Evêque Coadjuteur de Mgr Serrand, éEvêque de Saint-Brieuc et Tréguier, le 29 décembre 1945
Sacré dans la Métropole de Rennes le 19 janvier 1946
Évêque de Saint-Brieuc et Tréguier le 20 mars 1949
Démissionnaire en 1961
Est décédé le 7 juin 1966
08.06            
09.06 1877 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : décès de Félix FOURNIER, évêque de Nantes du 17 mai 1870 au 09 juin 1877  
10.06 1926 Jeudi * Yaou* Thursday Quimper : décès de Jean-Marie ABGRALL, ecclésiastique, professeur, architecte. Il était né à Lampaul-Guimiliau le 21 juin 1846   Kemper : marv Jan-Mai ABGRALL, de a Iliz, kelenner, arkitektour. Ganet e oa bet e Lambaol-Gwimilio d'an 21t a Vezheven 1846.
10.06 1949 Vendredi * Gwener * Friday Rennes : décès de Charles BOUGOT, militant syndicaliste. Il était né à Guichen le 23 janvier 1872.   Roazhon :  marv Charlez BOUGOT, stoumer evit sindikad. Ganet e oa bet e Gwisken d'an 23t a viz Genver  1872.
11.06            
12.06            
13.06 1891 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès de Jules-Elie DELAUNAY, peintre décorateur. Il était né à Nantes le 13 juin 1828.   Paris : marv Jul-Eliaz DELAUNAY, penter klinkour. Ganet e oa bet e Naoned an 13t Mezheven 1828.
14.06            
15.06 1849 Vendredi * Gwener * Friday Bringolo : décès, au château de la Grandville, de Joseph-François-Marie-Pierre, comte de KERGARIOU, chambellan de l'empereur Napoléon Ier, comte de l'Empire, préfet d'Indre-et-Loire (1811), préfet du Bas-Rhin (1814), préfet de Seine-Inférieure (1815), député des Côtes-du-Nord (1820), pair de France (05.11.1827 / juillet 1830). Archéologue. Brengoloù : marvet, er c'hastell Grandville,  Joseb-Fanch-May-Per, kont a GERGARIOU, kambrelan impalaer Napoleon In, kont an Impalaerezh,  prefed Indre-et-Loire (1811), prefed Bas-Rhin (1814), prefed Seine-Inférieure (1815), kanned Aochoù an Hantronoz (1820), par a Vrañs  (05.11.1827 / Gouere 1830). Hendraour.
15.06 1892 Mercredi * Merc'her * Wednesday Quimper : décès de Jacques-Théodore LAMARCHE, évêque de Quimper et Léon depuis le 25 novembre 1887. Il était né à Paris le 12 mars 1827. Kemper : marv Jacques-Théodore LAMARCHE, eskob Kemper ha Leon adalek ar 25 Miz Du 1887. Ganet e oa bet e Paris 12 Meurzh 1827.
15.06 1987 Lundi * Lun * Monday Rennes : décès d'Henri FREVILLE, homme politique, historien, maire de Rennes. Il était né à Norent-Fontès (Pas-de-Clais) le 04 décembre 1905.   Roazhon : marv Henri FREVILLE, den e politik, istorour, maer Roazhon. Ganet e oa bet e Norent-Fontès (Pas-de-Clais) ar 04 Kerzu 1905.
16.06            
17.06 1795 Mercredi * Merc'her * Wednesday Bretagne. Moncontour : BOISHARDY est tué. Il était né à Bréhand le 13 octobre 1762. Breizh. Monkontour : BOISHARDY a zo lazhet. Ganet e oa bet e Brehant an 13t Here 1762.
17.06 1939 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès du sculpteur Jean BOUCHER. Il était né à Cesson-Sévigné le 20 novembre 1870.   Paris : marv ar c'hizeller Yann BOUCHER. Ganet e oa bet e Seison-Sevignieg d'an 20t a viz Du 1870.
18.06 1960 Samedi * Sadorn * Saturday Queven : décès de Paul CHENAILLER / Colonel Morice. Capitaine de frégate, lieutenant colonel de l'armée de terre. Résistant gaulliste. Il était né à Paris le 6 juin 1904.   Keven : marv Paol CHENAILLER / koronal Morice. Kabiten fougadenn, letanant koronal arme douar. Herzel a-zu gant De Gaulle.  Ganet e oa bet e Paris d'ar 6t a viz Mezheven 1904.
18.06 1996 Mardi * Meurzh * Tuesday Quimperlé : décès de GLENMOR / Milig ar Skanv / Emile le Scanv. Chanteur et militant engagé de la cause bretonne.   Kemperle : marv GLENMOR / Milig ar Skanv / Emile le Scanv. Kaner ha broadelour Breizh
19.06            
20.06 1831 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Jacques DEFERMON DES CHAPELIERES, magistrat, homme politique, procureur au parlement de Bretagne. Il était né à La Basse-Chapelière (Maumusson) le 15 novembre 1752. / Paris : marv Jakez DEFERMON DES CHAPELIERES, den a lezenn, den e politik, prokulor e Breuzoù Breizh. Ganet e oa bet el La Basse-Chapelière (Maumusson) ar 15t a viz Du 1752.
21.06            
22.06 1945 Vendredi * Gwener * Friday Pontivy (ou Malestroit ?) : décès de James BOUILLE, architecte. Il était né à Guingamp le 14 février 1894.   Pondi (pe Malestreg ?) : marv James BOUILLE, architektour. Ganet e oa bet e Gwengamp d'an 14t a viz C'hwevrer 1894.
23.06 1435 Jeudi * Yaou* Thursday Clisson : naissance de François II, fils de Richard de Bretagne. (Duc de Bretagne du 29 décembre 1458 à sa mort, le 09 septembre 1488).   
24.06 1794 Mardi * Meurzh * Tuesday Bretagne. Nantes; décès de l'amiral Louis-Charles du CHAFFAUT de Besné, héros de la Marine française, de mauvais traitements dans sa prison républicaine, à l'âge de 86 ans. Il était né à Nantes le 29 février 1708.  
25.06 1804 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : exécution de Georges CADOUDAL. Il était né à Brec'h le Ier janvier 1771.    
26.06 1795 Vendredi * Gwener * Friday Quiberon : débarquement d'une armée royaliste de 3500 hommes, sous le commandement de Puisaye et d'Hervilly.    
26.06 1839 Mercredi * Merc'her * Wednesday Vincennes, Indianapolis : décès de Simon BRUTE de REMUR, missionnaire, "père de l'Église catholique américaine". Il était né à Rennes le 20 mars 1779.    Vincennes, Indianapolis : marv Simon BRUTE de REMUR, misioner,  "tad an Iliz katolik eus Amerika".Ganet e oa bet e Roazhon d'an 20t a viz Meurzh. 
27.06 992 Lundi * Lun * Monday Conan Ier le Tort, comte de Rennes et duc de Bretagne est tué à la deuxième bataille de Conquereuil. Il était né à Rennes en 946. Conan In an Tort, kont Roazhon ha Dug Breizh a zo lazhet e-kerz an eil emgann Concreüz / *Konkwered. Ganet e oa bet e Roazhon e 946.
27.06 1448 Jeudi * Yaou* Thursday   Le comté de Penthièvre est restitué à Jean de Blois-Bretagne   Kontelez Penteür a zo adroet da Yann Bleiz-Breizh.
27.06 1800 Vendredi * Gwener * Friday Oberhausen, en Bavière : mort au combat de Théophile-Malo CORRET de La TOUR d'AUVERGNE; il était né à Carhaix le 23 novembre 1743.    Oberhausen, e Bavaria : marv war an dachenn-emgann Theophile-Malo KORRET de La TOUR  d'AUVERGNE. Ganet e oa bet e Karaez d'an 23t a viz Du 1743.
28.06 874 Lundi * Lun * Monday Salomon, roi des Bretons, est assassiné. Salaün, roue ar Vretoned, a zo drouk-lazhet
28.06 1823 Samedi * Sadorn * Saturday Quimper : décès de Pierre-Vincent-DOMBIDEAU de CROUSEILLES, qui fut évêque de Quimper et Léon de 1805 à 1823. Il était né à Pau le 19 juillet 1751.  
29.06 2006 Jeudi * Yaou* Thursday Saint-Nicolas de Redon : décès d'Yvon TREMEL d'une crise cardiaque. Homme politique de Gauche. Maire de Cavan à plusieurs reprises. Sénateur, Député. Militant de la culture et de la langue bretonnes. Il était né à Cavan le mercredi 9 août 1946   Sant-Nikolaz-Redon : marv Yvon TREMEL, gant (e)un taol-kalon. Den a bolitik, diouzh an tu Kleiz. Meur-lies maer Kawan. Senedour, Kannad. Stourmer ar c'hultur Breizh hag ar brezhoneg. Ganet e oa bet e  Kawan d'ar merc'her 9t a viz Eost 1946.
30.06 1947 Lundi * Lun * Monday Ostende : mort subite de Pierre de SAVIGNY, connu sus le nom de BELAY, artiste peintre. Il était né à Quimper le 12 décembre 1890.   Ostende : marv a-greiz-holl Per SAVIGNY, anavezet BELEY, arzour-livour. Ganet e oa bet e Kemper d'an 12t a viz Kerzu 1890.
Juillet Gouere July            
01.07            
02.07            
03.07 1809 Lundi * Lun * Monday Montréal (Canada) : décès du poète compositeur Joseph QUESNEL. Il était né à Saint-Malo le 15 novembre 1746.   Montréal (Kanada) : marv ar barzh ha sonaozour Jozef KESNEL. Ganet e oa bet e Saint-Malo an 15t a viz Du 1746.
03.07 1940 Mercredi * Merc'her * Wednesday Mers-el-Kebir : le cuirassé Bretagne est coulé par la Royal Navy. 917 victimes.   Mers-el-Kebir : al lestr-hobregonek Bretagne a zo distrujet gant ar Royal Navy. 917 martolod a zo lazhed.
04.07 1848 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : décès de François-René de CHATEAUBRIAND, écrivain et homme politique, né à Saint-Malo le 04 septembre 1768.   Pariz : marv François-René de CHATEAUBRIAND, skrivagner ha den e politik, Bet ganet e Sant-Malo d'an 04 a viz Gwengolo 1768.
04.07 1891 Samedi * Sadorn * Saturday Rennes : décès d'Antoine DUPUY, historien. Il était né à Bussières (Loire), le 11 octobre 1835    Roazhon : marv Anton DUPUY, istorour. Bet ganet oa bet e Bussières (Loire), a  11 Here 1835 
04.07 1970 Samedi * Sadorn * Saturday Rio-de-Janeiro : décès de Morvan LEBESQUE / Maurice LEVEQUE, journaliste, nationaliste breton. Il était né à Nantes le 11 janvier 1911.   Rio-de-Janeiro : marv Morvan LEBESQUE / Maurice LEVEQUE, kazetenner, broadelour breton. Ganet e oa bet e Naoned an 11 Genver 1911.
05.07 1420 Vendredi * Gwener * Friday   Le parti de Penthièvre libèrent le duc Jean V.   An dug Jean V a zo dieubet gant ar re Penteür 
05.07 1906 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès de Jules BRETON, peintre et poète. Il était né à Courrières le 01 mai 1827.   Paris : marv Jul BRETON, penter ha barzh. Ganet e oa bet e Courrières d'ar 01n a viz Mae 1827.
06.07            
07.07 1591 Dimanche * Sul * Sunday Rennes : décès de Noël du Fail, juriste, conteur. Il était né à Saint-Herblon vers 1520.   Roazhon : marv Noël du Fail, gwiraour, konter. Ganet e oa bet e Sant-Hermelen-ar-C'hrec'h war dro 1520.
08.07            
09/07 1813 Vendredi * Gwener * Friday Nantes : décès de l'évêque Jean-Baptiste Duvoisin. Il était né à Langres le 19.10.1744 Naoned : marv an eskob Jean-Baptiste Duvoisin. Ganet e oa bet a  Langres an 19.10.1744
09.07 1900 Lundi * Lun * Monday Tai-Yuan, province de Chian-Si, en Chine : Jeanne-Marie Guergain, en religion sœur Marie de Sainte-Nathalie, originaire de Belle-Isle-en-Terre et de Pluzunet, est décapitée avec 6 autres religieuses. Elle était née à Belle-Isle-en-Terre le 4 mai 1864.  
10.07            
11.07 1909

Dimanche * Sul * Sunday

Le Vieux-Marché / Ar C'houerc'had : décès de Jean-Marie EVEN, médecin, député de la circonscription de Plouaret    
12.07 1701 Mardi * Meurzh * Tuesday Rennes : décès de Louis-René CARADEUC de la CHALOTAIS, magistrat, avocat, procureur. Il était né à Rennes le 06 mars 1701. Roazhon : marv Loeiz-Reun CARADEUC de la CHALOTAIS, den a lezenn, alvokad, prokulor. Ganet e oa bet e Roazhon ar 06 Meurzh 1701.
13.07 1380 Vendredi * Gwener * Friday Châteauneuf de Randon : mort de Bertrand DUGUESCLIN. Il était né à Dinan en 1320. Châteauneuf de Randon : marv Beltram GWESKLIN. Ganet e oa bet e Dinan e 1320
14.07 1910 Jeudi * Yaou* Thursday Vernouillet : décès de Louis BOURGAULT-DUCOUDRAY, compositeur. Il était né à Nantes le 02 février 1840.   Vernouillet : marv Loeiz BOURGAULT-DUCOUDRAY, sonaozhour. Ganet e oa bet e Naoned d'an 02 a viz C'hwevrer 1840.
15.07            
16.07 1795 Jeudi * Yaou* Thursday Quiberon : débarquement d'un deuxième contingent royaliste de 1500 hommes, sous le commandement de Sombreuil.    
17.07 1759 Mardi * Meurzh * Tuesday Bâle : décès de Pierre-Louis MOREAU de MAUPERTUIS, mathématicien et philosophe. Président de l'Académie de Berlin. Il était né à Saint-Jouan-des-Guérêts en 1698    
17.07 1855 Mardi * Meurzh * Tuesday Dinan : décès de Claude-Louis de Lesquen, évêque de Rennes du 8 mai 1825, à 1840. Il était né à Trégon le 23.07.1770  
18.07 1901 Jeudi * Yaou* Thursday Beauchamps : décès de Charles-Louis CHASSIN, journaliste et historien. Il était né à Nantes le 11 février 1831.   Beauchamps : marv Charlez-Loeiz CHASSIN, kelaouenner hag istorour. Ganet e oa bet e Naoned d'an eil a viz C'hwevrer 1831.
19.07 1450 Dimanche * Sul * Sunday Saint-Avé : décès du duc de Bretagne François Ier le Bien Aimé. Duc de 1442 à 1450. Il était né à Vannes le 11 mai 1414. Senteve : marv dug Vreizh Fanch In ar Gwellañ karet. Dug, eus 1442 da 1450. Ganet e oa bet e Gwened an 11 Mae 1414.
19.07 1991 Vendredi * Gwener * Friday Rabat, au Maroc : décès d'Odette LOYEN du PUIGAUDEAU, zoologiste et ethnologue. Elle était née à Saint-Nazaire le 20 juillet 1894.   Rabat, er Marok : marv Odette LOYEN du PUIGAUDEAU, loenoniourezh ha gouennoniourezh. Ganet e oa bet e Sant-Nazer an 20 Gouere 1894.
20.07 1450 Lundi * Lun * Monday Siège de Cherbourg : Prigent VII de Coëtivy, amiral de France, est tué. Il était né vers 1399.   Seziz Cherbourg : Prigent VII Koedivi amiral Frañs, a zo lazhet. Ganet e oa bet war dro 1399
20.07 1524 Mercredi * Merc'her * Wednesday Blois : décès de Claude, duchesse de Bretagne, âgée de 24 ans, après avoir eu 7 enfants. Son fils François de France, alias François III lui succède au duché de Bretagne.   Bleiz : marv Klaoda, dugez Breizh; oajet a 24 bloaz, goude Bet ganet 7 bugel ganti. E mab Fañch a Vrañs, alias Fañch III, a zegouezh Dug a Vreizh.
20.07 1936 Lundi * Lun * Monday Saint-Etienne de Montluc : décès de Eugène Le Fer de la Motte, évêque de Nantes du 28.05.1914 au 8.07.1935  
21.07 1795 Mardi * Meurzh * Tuesday Quiberon : les chefs royalistes entament des négociations  avec les Républicains.    
22.07            
23.07            
24.07            
25.07 1871 Mardi * Meurzh * Tuesday Moulins : décès à la halte de la gare de Mgr René-Nicolas SERGENT, évêque de Quimper et Léon du 06.02.1855 au 25.07.1871. Il était né à Corbigny le 12.05.1802. Moulins : marv, en ti-gar Ao. René-Nicolas SERGENT, eskob Kemper ha Leon eus 06.02.1855 betek 25.07.1871. Ganet e oa bet e Corbigny an 12.05.1802.
26.07 1925 Dimanche * Sul * Sunday Pont-Aven : décès de Théodore BOTREL, barde et chanteur. Il était né à Dinan le 14 septembre 1868.   Pont-Aven : marv Théodore BOTREL, barzh ha kaner. Ganet e oa bet e Dinan d'an 14t a viz Gwengolo 1868.
27.07 1778 Lundi * Lun * Monday Bataille d'Ouessant   Emgann Eussa
27.07 1882 Jeudi * Yaou* Thursday Saint-Brieuc : décès d'Augustin DAVID, évêque de Saint-Brieuc et Tréguier depuis 14 janvier 1862. Il était né à Lyon le 28 mars 1812. Sant-Brieg : marv Augustin DAVID, éêskob Sant-Brieg ha Landreger adalek ar 14 Genver 1862. Ganet e oa bet e Lyon an 28 Meurzh 1812.
  1929 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Jean-Brévelay : décès de François CADIC, prêtre et écrivain folkloriste. Il était né à Noyal-Pontivy le 29 septembre 1864.   Sant-Yec'han-Brevele : marv Fañch KADIG, beleg ha skrivagner an hengoun. Ganet e oa bet e Noal-Pondi d'an 29t a viz Gwengolo 1864.
28.07 1488

Lundi * Lun * Monday

Bataille de Saint-Aubin du Cormier.    Emgann Sant-Alban-an-Hiliberenn
29.07 1984 Dimanche * Sul * Sunday Guingamp : décès de Gilbert RENAULT / Colonel Remy, héros de la Résistance, écrivain. Il était né à Vannes le 6 août 1904.   Gwengamp : marv Gilberz RENAULT / Coronal Remy, den-meur an Harzerezh, skrivagner. Ganet e oa bet e Gwened ar 6t a viz Eost 1904.
29.07 1985 Lundi * Lun * Monday Josselin : décès d'Yves de POULPIQUET du HALGOUËT, agronome, homme politique, défenseur de la langue bretonne. Il était né à Paris le 27 décembre 1910.   Josilin : marv Erwan a BOULPIKED a HALGOUED, douarc'hounezour, den e politik, difennour ar brezhoneg. Ganet e oa bet e Paris ar 27 miz Kerzu 1910.
30.07 1795 Jeudi * Yaou* Thursday   Auray : massacre des prisonniers royalistes (Paul de LANTIVY de KERVENO)    An Alre : lazhadeg ar brizhonidi roueelerien (Paol LANTIVY-GERVENO) 
31.07 1825 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès de Félix-Julien-Jean BIGOT de PREAMENEU, jurisconsulte. Il était né à Rennes le 26 mars 1747.   Paris : marv Felis-Juluan-Yann BIGOT de PREAMENEU, gwiraour.  Ganet e oa bet e Roazhon d'an 26t a viz Meurzh 1747.
31.07 1858 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Brieuc : décès de Jean-Jacques-Pierre LE MEE, évêque de Saint-Brieuc et Tréguier depuis le 8 août 1841. Il était né à Yffiniac le 23 juin 1794 Sant-Brieg : marv Jean-Jacques-Pierre LE MEE, eskob Sant-Brieg ha Landreger adalek an 8 Eost 1841. Ganet e oa bet en Iffinieg an 23 Mezheven 1794.
Août Eost August            
01.08  888 Jeudi * Yaou* Thursday Bataille de Questember : victoire d'Alain Le Grand sur les Normands de la Loire   Emgann Kistreberzh : Alan Meur a zo trec'h war an Normanded al Liger
01.08 939 Jeudi * Yaou* Thursday Bataille de Trans : Victoire d'Alain Barbetorte sur les Normands   Emgann Trans : Alan Barvek a zo trec'h war an Normanded.
01.08 1812 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Brieuc : décès de Paul-Alexandre, comte du Bois-Berthelot. Lieutenant de vaisseau et chevalier de Saint-Louis; émigré en 1792; maréchal de camp et chef de division royaliste, il s'empare de Vannes; blessé, il est  évacué par la marine anglaise; rentré en France sous le Consulat. Il était né à Canihuel le 23 février 1741 Sant-Brieg : marv Paol-Aleksandr, kont ar C'hoad-Berthelot. Letanant lest ha marc'heg Sant-Loeiz; divroet e 1792; marichal kamp ha penn (e)ur rannarme ar roueelerien, a gemer Kêr-Wened; bet gloazet, eo bet kemeret kuit gant morlu saoz; deuet en-dro da Vrañs dindan ar C'honsulat. Ganet e oa bet e Kanivel en 23 C'hwevrer 1741
02.08 1968 Vendredi * Gwener * Friday Quimper : décès accidentel de Marc LE BERRE, organisateur du pèlerinage de Scrignac en l'honneur de Jean-Marie PERROT   Kemper : marv dre gwallzarvoud Mark ar BERR, aozer pirc'hirinerezh Skrigneg en enor da Yann-Vari Jean-Marie PERROT
03.08 1936 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Fulgence BIENVENÜE, ingénieur, créateur du métropolitain de Paris. Il était né à Uzel le 27 janvier 1852.   Paris :  marv Fuljens BIENVENÜE, ijiner, krouer ar "métropolitain" Paris. Ganet e oa bet e Uzel d'an 27t a viz Genver 1852.
04.08 1591 Dimanche * Sul * Sunday Moncontour : décès de François de la NOUE, dit Bras de Fer, chef royaliste lors de la Guerre de la Ligue, et gravement blessé au siège de Lamballe, le 18 juillet 1591.   Monkontour : marv François de la NOUE, lezanavezet Brec'h houarn, penn ar roueelerien, e kerz Brezel ar Genseurterezh, hag gloazet kriz e kerz seiziz Lambaol, ar 18 Gouere 1591.
04.08 1984 Samedi * Sadorn * Saturday Lorient : Décès de Xavier de Courville, artiste lyrique. Il était né à Lorient le 23 septembre 1894.   An Oriant : marv Xavier de Courville, arzour war barzhegezh. Ganet e oa bet en An Orian an 23t a viz Gwengolo 1894
05.08 1956 Dimanche * Sul * Sunday Paramé : décès accidentel de Théophile BRIANT, poète. Il était né à Douai en 1891.   Parame : marv dre gwallzarvoud Teofil BRIANT, barzh. Ganet e oa bet e Douai e 1891.
06.08 1805 Mardi * Meurzh * Tuesday Londres : décès de René-Jean de BOTHEREL du Plessix, Procureur syndic des Etats de Bretagne. Il était né à La Chapelle du Loup, en 1745.   Londrez : marv René-Jean de BOTHEREL du Plessix, prokulor penn-kevredad Breujoù Breizh. Ganet e oa bet e Chapel-Elog, e 1745
06.08 1989 Dimanche * Sul * Sunday Fontainebleau : décès de Hubert BEUVE-MERY, journaliste politique (Droite). Il était né à Paris le 05 février 1902. (sa famille était d'origine lorientaise)   Fontainebleau : marv Huberzh BEUVE-MERY, kazetenner e politik (Tu dehou). Bet ganet e oa  bet e Paris d'an 5t a viz C'hwevrer 1902. E familh a oa diouzh bro An Oriant
07.08            
08.08            
09.08            
10.08 1241 Samedi * Sadorn * Saturday Bristol : décès d'Aliénor de Bretagne, fille de Geoffroy Plantagenêt et de Constance de Bretagne. Elle était née à ... ?, entre 1182 et 1184.   Bristol : marv Azenor Breizh, merc'h Jafrez Plantagenêt ha Konstanza Breizh. Ganet e oa bet e ... ?, etre 1182 ha 1184.
10.08 1512 Mardi * Meurzh * Tuesday Bataille navale au large de Brest . Le navire La Cordelière est sabordé sur ordre de Hervé de Portzmoguer   Emgan a vor nepell da Vrest. Al lestr Ar Seizenn a zo kaset d'ar strad war urzh Herve Porsmoger. 
11.08 1536 Vendredi * Gwener * Friday Valence : décès de François III, duc de Bretagne, probablement empoisonné.   Valence : marv Fanch III, dug a Vreizh, sur a-walc'h goude bet kontammet.
12.08 1440 Vendredi * Gwener * Friday Paris : décès de Pierre VIII, baron de Rostrenen.   Paris : marv Per VIII, baron Rostren.
12.08 1896 Mercredi * Merc'her * Wednesday   Rennes, boulevard de la Liberté :  inauguration du monument aux Mobiles (guerre 1870), oeuvre d'Emmanuel DOLIVET   Roazhon, boulouard ar Frankiz : digoridigezh delwenn ar soudarded 1870, labour graet gant Emmanuel DOLIVET
13.08 1532 Mardi * Meurzh * Tuesday   Nantes : Edit d'Union de la Bretagne à la France   Naoned : Skrid-embann unvaniezh Breiz da Vro-C'hall.
13.08 1826 Dimanche * Sul * Sunday Ploaré : décès de René-Théophyle-Hyacinthe LAENNEC, médecin. Il était né le 17 février 1781 à Quemper.   Ploare : marv Reun-Teofil-Yasent LAENNEG, medisin. Bet ganet an 17t a viz C'hwevrer 1781 e Kemper
14.08 1352 Mardi * Meurzh * Tuesday Bataille de Mauron : les Bretons soutenus par les Anglais, et commandés par Tangui du Châtel, Yves de Tréziguidy, Garnier de Cadoudal, et Vanceley, triomphent d'une armée plus importante de Bretons soutenus par les Français et commandés par le maréchal d'Offemont et le comte de la Marche.   Emgann Mawron : 
15.08 1758 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : décès de Pierre BOUGUER, hydrographe, mathématicien. Il était né au Croisic le 10 février 1698.   Paris : marv Pêr BOUGUER, dourlec'hiadour, jedoniour. Ganet e oa bet e Porzh-Kroesig an 10t a viz C'hwevrer 1698.
16.08 1464 Jeudi * Yaou* Thursday   Manuscrit du Catholicon, de Jehan LAGADEUC.    Dornskrid ar C'hatolikon, gant Jehan LAGADEUC
16.08 1818 Dimanche * Sul * Sunday Bain de Bretagne : décès de Pélage de CONIAC, sénéchal de Rennes, président du Tiers Etat de Bretagne. Il était né à Rennes le 7 février 1732. Baen : marv Pelaj de CONIAC, senesal Roazhon, prezidant an  Trede Urzh Breizh. Ganet e oa bet e Roazhon d'ar 7t a viz C'hwevrer 1732.
17.08 1891 Lundi * Lun * Monday Plomelin : décès d'Auguste-François-Félix du MARC'HALLAC'H, vicaire général, aumônier d'un bataillon de gardes mobiles du Finistère à L'Haye-les-Roses. Il était né à Quimper le 6 septembre 1808.   Ploveilh : marv Aogust-Fañch-Félis ar MARC'HALLAC'H, vikel bras, aluzener (e)ur batailhon gwardoù-mobil Penn ar Bed en L'Haye-les-Roses. Ganet e oa bet e Kemper an 6 Gwengolo 1808.
18.08 1978 Vendredi * Gwener * Friday Dinard : décès de Camille LE MERCIER-d'ERM / Kammermor, historien nationaliste breton. Il était né à Niort le 12 novembre 1888.   Dinarz : mar Kamilh ar MERSER'HERM / Kammermor, istorour broadel Breizh. Ganet e oa bet e Niort d'an 12t a viz Du 1888., 
19.08 1810 Dimanche * Sul * Sunday Aix-en-Provence : décès de l'archevêque Jérome-Marie CHAMPION de CICE. Il était né à Rennes le 3 septembre 1735.   Aix-en-Provence : marv an archeskob Jérome-Marie CHAMPION de CICE. Ganet e oa bet e Roazhon an 3t a viz Gwengolo 1735.
19.08 1916 Samedi * Sadorn * Saturday Verdun : disparition de l'aviateur Marcel BRINDEJONC des MOULINAIS. Il était né à Plérin en 1892.   Verdun : koll an nijer Marsel BRINDEJONC des MOULINAIS. Ganet e oa bet e Plérin e 1892.
19.08 1946 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Jules de DION, industriel, député. Il était né à Nantes le 10 mars 1856   Paris : marv Jul de DION, oberiataour, kannad. Ganet e oa bet e Naoned an 10t Meurzh 1856
20.08 1753 Lundi * Lun * Monday ??? : décès de Thomas L'AFFICHARD, auteur dramatique, opéras comiques, comédies. Il était né à Pont-Floc'h (en Léon), le 22 juillet 1698.   ??? : marv Tomaz L'AFFICHARD, aozher war dramaoù, c'hoariganoù,  fent-c'hoarioù. Ganet e oa bet e Pont-Floc'h (e Bro-Leon), an 22 Gouere 1698.
21.08            
22.08 1804 Mercredi * Merc'her * Wednesday Angervilliers : décès de Jean de Dieu de BOISGELIN de Cucé, archevêque, cardinal, député. Il était né à Rennes le 27 février 1732.   Angervilliers : marv Yann a Zoue KOADGELEN a Guce, arc'heskob, kardinal, kannad. Ganet e oa bet e Roazhon d'an 27t a viz C'hwevrer 1732.
23.08 851 Dimanche * Sul * Sunday Bataille de Jengland : Erispoë vainqueur de Charles Le Chauve   Emgann Jengland : Erispoe a zo trec'h war Charlez ar Moal
24.08            
25.08 1818 Mardi * Meurzh * Tuesday Paris : décès de Claude ANDRE, qui fut évêque de Quimper et Léon de 1802 à 1804; démissionnaire. Il était né à Montluel le 30 mai 1743.  
26.08 1781 Dimanche * Sul * Sunday Jouy-le-Potier, en Villefallier (Loiret) : Décès de Sébastien-François BIGOT de MOROGUES, lieutenant général. Président de l'Académie de Marine. Auteur de plusieurs études. Il était né à Brest  le Ier mars 1706.   Jouy-le-Potier, en Villefallier (Loiret) : Marv Sebastian-Fañch BIGOT de MOROGUES, letanant jeneral. Prezidant Akademiezh ar Mor. En eus skrivet (e)un darn studioù. Ganet e oa bet e Brest  d'ar In a viz Meurzh 1706.
27.08 1312 Dimanche * Sul * Sunday Décès du duc de Bretagne Arthur II, au château de l'Isle, en Marzan. . Il était né à ----------, le 25 juillet 1261. Marv dug Vreizh Arthur II, er c'hastell an Enez, e Marzan. Ganet e oa bet e --------, d'an 25t Gouere 1261.
27.08 1968 Mardi * Meurzh * Tuesday Brest  : décès de Yann CAMUS, créateur de l'un des premiers bagadou de Brest .   .
28.08 388 Lundi * Lun * Monday   Aquilée : l'empereur d'Occident Magnus Clemens Maximus (Maxen Wledig) est décapité sur ordre de Théodose.   Aquilea : an impaler ar C'hornog Magnus Clemens Maximus (Maxen Wledig) a zo dibennet war urzh Teodoz.
28.08 1442 Mardi * Meurzh * Tuesday décès de Jean V, duc de Bretagne. marv Yann V, dug a Vreizh
28.08 1978 Lundi * Lun * Monday Carantec : décès d'André COLIN, juriste et homme politique. Il était né à Brest  le 19 janvier 1910.   Karanteg : marv Andrev COLIN, gwiraour ha den e politik, Ganet e oa bet e Brest  an 19t a viz Genver 1910.
29.08 1653 Vendredi - Gwener - Friday   Le duché-pairie de Rohan est rétabli au profit d'Henri ROHAN-CHABOT, en réunissant le membre de Loudéac. Dugelezh ha pareliezh Roc'han a zo ad-savet evit Herri ROHAN-CHABOT, ad-vodan ganti ar rann Loudieg.
29.08 1899 Mardi * Meurzh * Tuesday Saint-Gilles-Vieux-Marché : décès de Charles de KERANFLEC'H, agriculteur, historien. Il était né à Guingamp le 18 avril 1827    
29.08 2005 Lundi * Lun * Monday Plérin : décès de Régis de SAINT-JOUAN, archiviste et historien breton. Il était né à Paris le 28 mars 1921.    
29.08 2006 Vendredi - Gwener - Friday Douarnenez : décès de Youenn GWERNIG; écrivain, poète et chanteur; il était né à Scaër le 5 octobre 1925   Douarnenez : marv Youenn GWERNIG; skrivagner, barzh ha kaner. Ganet e oa bet e Skaer d'an 5t a viz Here 1925
30.08            
31.08 384 Samedi * Sadorn * Saturday   Beroae, en Thrace : Théodose reconnaît Maxime empereur d'Occident, sauf sur l'Italie et l'Illyrie.   Beroae, e Trakia : Theodoz a anzv Maxen impaler war ar C'hornog, hep Italia hag Illiria
Septembre Gwengolo September ñ          
01.09  1557 Mercredi * Merc'her * Wednesday Saint-Malo : décès de Jacques CARTIER, navigateur et explorateur. Il était né à Saint-Malo le 31 décembre 1491.    Sant-Malo : marv Jakez KARTIER, morarer hag ergerzhour. Ganet e oa bet e Sant-Malo d'an 31t a viz Kerzu 1491.
02.09 1926 Jeudi * Yaou* Thursday Rennes : clinique Saint-Vincent : décès de Jeanne MALIVEL, âgée de 31 ans. Elle était née le 15 avril 1895 à Loudéac.    
03.09 1822 Mardi * Meurzh * Tuesday Andel : décès de Jacques-Nicolas Hingant, prêtre réfractaire, émigré à Jersey, puis desservant de la paroisse d'Andel. Il était né à Andel le 10 septembre 1745. Andael : marv Jakez-Nikolaz Hingant, beleg nac'her, divroet e Jerzenez, ha goude beleg-servij parrez Andael. Ganet e oa bet en Andael an 10t Gwengolo 1745.
04.09 1221 Samedi * Sadorn * Saturday Nantes : décès de Constance de Penthièvre, duchesse de Bretagne. Elle était née à Nantes ? ,  le 12 juin 1161.   Naoned : marv Konstanza Penteür, dugez a Vreizh. Ganet e oa bet e Naonned ?, an 12t Mezheven 1161.
04.09 1964 Vendredi - Gwener - Friday Rennes : décès de Clément-Emile ROQUES, cardinal-archevêque de Rennes depuis le 11 mai 1940. Il était né à Graulhet (Tarn), le 8 décembre 1880. Roazhon : marv Clément-Emile ROQUES, kardinal-ac'heskob Roazhon  adalek an 11 Mae 1940. Ganet e oa bet e Graulhet (Tarn), an 8 miz Kerzu 1880.
05.09 1582 Mercredi * Merc'her * Wednesday   Le duc de Mercoeur est nommé gouverneur de Bretagne, pour le compte du roi de France. Dug Mercoeur a zo lakaet gouarnour Breizh, evit kont ar roue Frañs
06.09            
07.09            
08.09 1793 Dimanche * Sul * Sunday   Saint-Brieuc : Mise en place d'un comité de Salut public   Sant-Brieg : aozet a zo (e)ur c'homite salvder publik
08.09 1864 Jeudi * Yaou* Thursday Lorient : décès de Louis-Aimé Cosmao-Dumanoir, amiral. Il était né à Brest le 10 août 1783.   An Oriant : marv Louis-Aimé Cosmao-Dumanoir, amiral. Ganet e oa bet e  Brest an 10t a viz Eost 1783.
09.09 1488 Mardi * Meurzh * Tuesday Couëron : Décès du duc de Bretagne François II. Il était né à Clisson le 23 juin 1435, et duc de Bretagne du 29 décembre 1458 à sa mort.  Marv an dug Breizh Fañch II.
09.09 1871 Samedi * Sadorn * Saturday Maisons-Laffite : décès de Louis-Edouard BOUET-WILLAUMETZ, amiral, explorateur. Il était né à Brest  le 24 avril 1808.   Maisons-Laffite : marv Loeiz-Edouarzh BOUET-WILLAUMETZ, admiral, mac'homer. Ganet e oa bet e Brest  d'an 24t a viz Ebrel 1808.
10.09 1753 Lundi * Lun * Monday Paris : décès, à l'âge de 54 ans, de Bertrand-François MAHE, comte de la Bourdonnais, officier de marine, gouverneur général des Mascareignes. Il était né à Saint-Malo le 11 février 1699.   Paris : marv, d'an oad a 54 bloaz, Beltram-Fanch MAHE, kont ar Bourdonnais, ofiser ar morlu, gouarnour jeneral ar Vaskaregnoù. Bet ganet e oa bat e Sanr-Malo an 11 C'hwevrer 1699.
10.09 1793 Mardi * Meurzh * Tuesday

Saint-Brieuc : début de la Terreur

Sant-Brieg : krog gant ar Spont-bras

10.09 2012 Lundi * Lun * Monday Rennes : décès de Jacques JULLIEN, qui a été archevêque de Rennes du 15 octobre 1985 au 1er septembre 1998. Il était né à Brest  le 7 mai 1929.    
11.09 1758 Mercredi * Merc'her * Wednesday Bataille de Saint-Cast   Emgann Sant-Kast
12.09 1809 Mardi * Meurzh * Tuesday Morlaix : décès de Charles CORNIC du CHENE, Marin, corsaire. Il était né à Morlaix le 5 septembre 1731.   Montroulez : marv Charlez CORNIC du CHENE, martolodod, courser. Ganet e oa bet e Montroulez d'ar 5 a viz Gwengolo 1731.
13.09 1762 Lundi * Lun * Monday   début de la lutte du Parlement de Bretagne, conduit par La Chalotais, contre le pouvoir royal, représenté par le duc d'Aiguillon.    
14.09 1932 Mercredi * Merc'her * Wednesday Brest  : décès de Jean CRAS, amiral, compositeur. Il était né à Brest le 22 mai 1879.   Brest : marv Yann KRAS, amiral, sonaozour. Ganet e oa bet e Brest an 22t a viz Mae 1879.
15.09            
16.09 1950 Samedi * Sadorn * Saturday   Baie de la Fresnaye : vers minuit et demi, violente explosion à bord du navire météorologique frégate Laplace. 52 personnes sur 92 y trouvent la mort.   Bae ar Fresnaye : war dro hanter noz hanter, gwall tarzhadenn war bourzh al lestr oablouriezh fourgadenn Laplace. 52 a dud war 92 a zo lazhet.
17.09 1148 Vendredi - Gwener - Friday Décès de Conan III le Gros, duc de Bretagne. Il était né à ***, le *** ?   Marv Konan III an Tev, dug a Vreizh. Ganet e oa bet e ***, d'an  *** ?
18.09            
19.09 1835 Samedi * Sadorn * Saturday Rennes : décès de Charles-Bonaventure-Marie Toullier, jurisconsulte, avocat, professeur de Droit. Il était né à Dol-de-Bretagne le 21 janvier 1752.   Roazhon : marv Charlez-Bonaventur-Mari Toullier, gwiraour, alvokad, kelenner war ar Gwir. Ganet e oa bet e Dol an 21 Genver 1752.
19.09 1930 Vendredi - Gwener - Friday Le Croisic : décès de Ferdinand Loyen du Puigaudeau, artiste peintre. Il était né à Nantes le 04 avril 1864.   Ar C'hroazig : marv Ferdinand Loyen du Puigaudeau, arzour liver. Ganet e oa bet e Naoned ar 04 Ebrel 1864.
20.09            
21.09     Belle-Isle-en-Terre : décès de Marie-Louise Le Manac'h, connue sous le nom de Lady Mond. Elle était née à Belle-Isle-en-Terre le 5 février 1869    
22.09 1457 Jeudi * Yaou* Thursday décès du duc de Bretagne Pierre II. Arthur III lui succède. marv dug Breizh Per II. Arzhur III a zeu war e lec'h.
22.09 1921 Jeudi * Yaou* Thursday Rennes : décès d'Auguste-Marie DUBOURG, nommé évêque de Moulins le 14 janvier 1893, consacré le 16 avril 1893, nommé archevêque de Rennes, Saint-Malo et Dol, le 7 août 1916, nommé cardinal par le pape Benoît XV le 4 décembre 1916. Il était né à Loguivy-Plougras le 01 Octobre 1842. Roazhon : marv Aogust-Mai DUBOURG, bet savet eskob Moulins ar 14t Genver 1893, bet kurunet ar 16t Ebrel1893, bet savet arc'heskob  Roazhon, Sant-Malo ha Dol, ar 7t Eost 1916, bet savet kardinal gant ar pab Benead XV ar 4t Kerzu 1916. Ganet e oa bet e Logivi-Plougras ar In  Here 1842.
22.09 1935 Dimanche * Sul * Sunday Quimper : décès de Louis LE GUENNEC, bibliothécaire, historien. Il était né à Morlaix le 4 août 1878.   Kemper : marv Loeiz Ar Gwenneg, lenndiour hag istorian. Ganet e oa bet e Montroulez d'an 4t a viz Eost 1878.
23.09            
24.09 1836   Lesneven : décès de Daniel-Louis MIORCEC de KERDANET, avocat et homme politique. Il était né à Lesneven le 11 juin 1752.   Lesneven : marv Daniel-Loeiz MIORCEC de KERDANET, alvokad ha den e politik. Ganet e oa bet e Lesneven an 11 Mezheven 1752.
24.09 1900 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Gabriel VICAIRE, poète. Il était né à Belfort le 25 janvier 1848. Il est honoré à Perros-Guirec (La Clarté et Ploumanac'h) et Trébeurden.   Paris : marv ar barzh Gabriel VICAIRE. Ganet e oa bet e Belfort d'an 25t a viz Genver 1848. Enoret eo e Perros-Gireg (Ar Sklaerder ha Poulmanac'h) ha  Trebeurden.
25.09            
26.09 2000 Mardi * Meurzh * Tuesday Bordeaux : décès de Paul-Joseph-Marie GOUYON, qui a été cardinal archevêque de Rennes du 4 septembre 1964 au 15 octobre 1985. Il était né à Bordeaux le 24 octobre 1910.  
27.09 1602 Vendredi - Gwener - Friday   Paris : exécution de Guy Eder de la Fontenelle. Il était dans les environs de Saint-Brieuc en 1572 ou 1574.   Paris : Guio Eder Fontanella a zo lakaet da marv. Ganet e oa bet war dro Sant Brieg, e 1572 pe 1574.
27.09 1736 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès de René DUGUAY-TROUIN, corsaire. Il était né à Saint-Malo le 10 juin 1673.   Paris : mav René DUGUAY-TROUIN, kouser. Ganet e oa bet e Sant-Malo an 10t Mezheven 1673.
27.09 1875 Lundi * Lun * Monday Morlaix : décès d'Edouard CORBIERE, armateur, romancier, journaliste. Il était né à Brest le Ier avril 1793.   Montroulez : marv Edouarz CORBIERE, paramantour, romantour, kelaouenner. Ganet e oa bet e Brest d'ar Int a viz Ebrel 1793.
28.09 1966 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès d'André BRETON, écrivain. Il était né à Tinchebray le 19 février 1896.   Paris : marv André BRETON, skrivagner. Ganet e oa bet e Tinchebray d'an 19t a viz C'hwevrer 1896.
29.09 1364

Lundi * Lun * Monday

Guerre de Succession de Bretagne : bataille d'Auray. Charles de Blois y est tué; Duguesclin y est fait prisonnier.

Charles de Blois était né à Châtillon en 1319

Brezel Herez Breizh : emgann an Alre. Charlez Bleiz a zo lac'het enno; Gwesklin a zo graet prizonier; 

Charlez Bleiz e oa bet ganet e Châtillon e 1319 

29.09 1716 Mardi * Meurzh * Tuesday Château de la Buzardière, dans le Maine : décès d'Henriette-Julie de Castelnau, comtesse de Murat, conteuse et romancière. Elle était née à Brest en 1670.   Kastell ar Buzardière, er Maen : marvHenriette-Julie a Gastelnau, kontez a Vurat, konterez ha romanterez. Ganet e oa bet eBrest e 1670.
30.09 1790     décès de Mgr CONEN de SAINT-LUC, évêque de Cornouaille.    
Octobre Here October            
01.10            
02.10 1559 Lundi * Lun * Monday Mantoue : décès de Jacques COLEBAUT, dit Jachet de Mantoue, compositeur. Il était né à Vitré en 1483.   Mantoua : marv Jakez COLEBAUT, anavezet Jachet a Vantoua, sonaozour. Ganet e oa bet e Gwizhurieg e 1483.
03.10            
04.10            
05.10            
06.10 1980 Lundi * Lun * Monday Claye-Souilly : décès accidentel de Jean ROBIC, vainqueur du Tour de France de 1947. Il était né le 10 juin 1921 à Condé-les-Vouziers, dans les Ardennes, mais avait passé sa vie à Radenac.   Claye-Souilly : marv dre gwallzarvoud Yann ROBIC, trec'her an Tour de France 1947. Ganet e oa bet an 10 Mezheven 1921 e Condé-les-Vouziers, en Ardennoù, mes en devoa tremenet e vuhez e  Radeneg.
07.10 1790 Jeudi * Yaou* Thursday Brest : décès d'Antoine CHOQUET de LINDU, ingénieur maritime. Membre de l'Académie de Marine. Il était né à Brest le 07 novembre 1712.   Brest: marv Anton CHOQUET de LINDU, ijiner war skiantoù ar mor.  Ezel Akademiezh ar Merdeadurezh. Ganet e oa bet e Brest d'ar 07t a viz Du 1712.
08.10 1796 Samedi * Sadorn * Saturday Jersey. Saint-Helier : décès de l'abbé Gilles DERIC, chanoine de Dol; émigré. Auteur d'une Histoire ecclésiastique de Bretagne, 1777-1789. Il était né à Saint-Coulomb (canton de Cancale), évêché de Dol.   Jerzenez. Sant-Helier : marv an abad Jili DERIC, chalony Dol; divroet. Aozher (e)un Histoire ecclésiastique de Bretagne, 1777-1789. Ganet e oa bet e Saint-Coulomb (kanton Kankaven), eskopti Dol.
09.10            
10.10            
11.10            
12.10 1807 Lundi * Lun * Monday Paris : décès de Jean-Marie FLEURIOT de LANGLE, militaire, puis écrivain polémiste. Il était né à Dinan, le 13 décembre 1749.   Paris : marv Jan-Mai FLEURIOT de LANGLE, soudard, ha goudé skrivagner skriddaelour. Ganet e oa bet e Dinan, an 13 Kerzu 1749.
12.10 1892 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès d'Ernest RENAN, philosophe. Il était né à Tréguier le 28 février 1823.   Paris : marv Ernest RENAN, prederour. Ganet e oa bet e Landreger d'an 28t a viz C'hwevrer 1823.
12.10 2013 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Lunaire : décès de Bernard MERDRIGNAC, historien médiéviste de Bretagne. Il était né à Dinan le *** 1947.   Sant-Luner : marv Bernez MERDRIGNAC, istorour war ar Grenn-Amzer Breizh. Ganet e oa bet e Dinan an *** 1947.
13.10 1863 Mardi * Meurzh * Tuesday Basse-Goulaine : décès d'Adolphe BILLAULT, avocat et homme politique. Il était né à Vannes le 12 novembre 1805   Goueled-Goulen : marv Adolf BILLAULT, advokad ha den e politik; Ganet e oa bet e Gwened d'an 12t a viz Du 1805.
14.10 1499 Lundi * Lun * Monday Romorantin : naissance de Claude, fille de Louis XII, roi de France, et de la duchesse Anne de Bretagne.   Romorantin : ganedigezh Klaoda, merc'h Loeiz XII, roue Frañs, hag Anna Vreizh
14.10 1750 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : décès de Pierre-Hyacinthe MORICE de Beaubois, bénédictin, historien. Il était né à Quimperlé le 05 octobre 1693.   Paris : marv Per-Yasent MORICE de Beaubois, beneaded, istorour. Ganet e oa bet e Kemperle ar 05 Here 1693.
14.10 1773 Jeudi * Yaou* Thursday Brest : décès d'Amédée-François FREZIER, ingénieur maritime. Directeur des fortifications de Bretagne. Il était né à Chambéry le 04 juillet 1682. C'est à lui qu'on doit l'introduction de la fraise en France, et surtout en Bretagne, à Plougastel-Daoulas.   Brest : marv Amédée-François FREZIER, ijiner war skiant ar mor. Rener an difennoù Breizh. Ganet e oa bet e ar 04 Gouere 1682. Heñ eus digaset ar sivi e Frañs, ha dreist-holl e Breizh, e Plougastell-Daoulas.
14.10 1782 Lundi * Lun * Monday Rennes : décès d' Auguste-Marie POULLAIN-DUPARC, jurisconsulte, bâtonnier, puis doyen des avocats au parlement de Bretagne, professeur de droit français à la Faculté des droits de Rennes, chevalier de l'ordre de Saint-Michel. Il était né à Rennes le 07 novembre 1703.   Roazhon : marv Aogust-Mari POULLAIN-DUPARC, gwiraour, pennvreutaour, ha dean an alvokaded e Breujoù Breiz, kelenner war ar gwir gall e skoll-veur Roazhon, marc'heg en urzh Sant Mikael. Ganet e oa bet e Roazhon ar 07 Du 1703.
15.10 1884 Mercredi * Merc'her * Wednesday *** ? : décès de Mère Marie-Thérèse, de son nom Jeanne Bernard, supérieure générale de toutes les congrégations de Saint-François. Elle était née à Chantenay le ***    
16.10 1603 Jeudi * Yaou* Thursday   La vicomté de Rohan est élevée duché-pairie de France. Beskontelez Roc'han a zo savet dugelez ha parelezh a Vrañs.
17.10 1790 Dimanche * Sul * Sunday Nancy : décès d'André Desilles, lieutenant au régiment d'infanterie, qui avait été mortellement blessé en s'interposant lors de la rébellion de son régiment. Il était né à Saint-Malo le 11 mars 1767.    
18.10 2003 Samedi * Sadorn * Saturday Brest : décès de Ronan HUON, linguiste breton, à l'âge de 81 ans. Il était né à Saint-Omer le 3 août 1922.    Brest : marv Ronan HUON, yezhour war ar brezhoneg, oajet a 81 bloaz. Ganet e oa bet e Sant-Omer d'an 3t a viz Eost 1922.
18.10 2013 Vendredi - Gwener - Friday Guingamp : décès de Jean-Pierre ELLIEN, fondateur du bagad de Guingamp, président du festival de danses bretonnes de la Saint-Loup. Il était né à ***, le ***.   Gwengamp : marv Yann-Bêr ELLIEN, diazezer bagad Gwengamp, prezidant gouelioù dañsoù Breizh Sant-Loup. Ganet e oa bet e  ***, d'an  ***.
19.10            
20.10       * Philippe Delorme : 365 jours d'histoire royale. Point de Vue. 2010.    
21.10 1221 Jeudi * Yaou* Thursday Décès d'Alix de Thouars, duchesse de Bretagne, épouse de Pierre Mauclerc,    
21.10 1969 Mardi * Meurzh * Tuesday USA. St Petersburg, Floride : décès de Jack KEROUAC (Le BRIS de KEROUAC), à l'âge de 47 ans. Il était né le 12 mars 1922 à Lowell, dans le Massachussetts   USA. St Petersburg, Florida : marv Jack KEROUAC (Ar BRIS a GEROUAG), oajet a 47 bloaz. Ganet e oa bet d'an 12t a viz Meurzh 1922 e Lowell, e Massachussetts
22.10            
23.10 1918 Mercredi * Merc'her * Wednesday Paris : mort de la grippe espagnole de Léon DUROCHER, poète et chansonnier, militant régionaliste breton. Il était né à Pontivy le 23 octobre 1862.   Paris : marv diwar anouedad spagnolek Leon DUROCHER, barzh ha kanaouenner, stourmer evit rannvro Breizh. Ganet e oa bet e Pondi an 23 Here 1862.
24.10            
25.10 1839 Vendredi - Gwener - Friday Paris : décès d'Aimé PICQUET du BOISGY, officier, chef chouan. Il était né à Fougères le 15 mars 1776. Paris : marv Aimé PICQUET du BOISGY, offiser, penn chouan. Ganet e oa bet e Foujer ar 15t Meurzh 1776.
25.10 1985 Vendredi * Gwener * Friday Lechiagat. Décès d'Olivier-Marie-Joseph MORDRELLE, nationaliste breton. Il était né à Paris le 29 avril 1901.   Lechiagad : marv Olier MORDREL, broadelour Breizh. Ganet e oa bet e Paris d'an 29t a viz Ebrel 1901.
26.10 1440 Mercredi * Merc'her * Wednesday Nantes : exécution par pendaison de Gilles de Rais, baron de Bretagne, maréchal de France. Il était né à Champtocé en 1404.   Naoned : Jili RAEZ a zo krouget. Baron Breizh, marichal a Vrañs; Ganet e oa bet e Champtocé e 1404.
27.10 1990 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès de Jacques DEMY, cinéaste. Il était né à Pontchâteau le 05 juin 1931.   Paris : marv Jakez DEMY, cinéaste. Ganet e oa bet e Pontkastell ar 0t a Vezheven 1931. 
28.10            
29.10 1863 Jeudi * Yaou* Thursday Nantes : décès de Marie-Alphonse BEDEAU, général et homme politique. Il était né à Vertou le 19 août 1824.   Naoned : marv Marie-Alphonse BEDEAU, jeneral ha den a bolitik. Ganet e oa bet e *Gwerzhaw d'an 19t a viz 1824.
30.10            
31.10            
Novembre Du November            
01.11 1399 Samedi * Sadorn * Saturday Décès de Jean IV, duc de Bretagne. Marv Yann IV, dug a Vreizh
01.11 1817 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès du comte François-Marie d'ABOVILLE, général, gouverneur de Brest, en 1809. Il était né à Brest le 23 janvier 1730.   Paris : marv ar c'hont Fañch-Maid'ABOVILLE, jeneral, gouarnour Brest e 1809. Ganet e oa bet e Brest d'an 23t a viz Genver 1730
01.11 1964 Dimanche * Sul * Sunday Rennes : décès de René-Pierre MIGNEN, archevêque de Rennes depuis le 21 juillet 1931. Il était né le 18 janvier 1875 à La Chapelle-Palluau, en Vendée.  
01.11 1965 Lundi * Lun * Monday Saint-Brieuc : décès du moine Dom Alexis PRESSE. Il était natif de Plouguenast en 1883.   Sant-Brieg : marv ar manac'h Dom Aleksis Presse. Ginidig a oa eus Plouwinaz, e 1883.
02.11 1889 Samedi * Sadorn * Saturday Bayonne : décès d'Aurélien de COURSON, historien, directeur de la "Revue archéologique", secrétaire de la Société archéologique du Finistère. Il était né à La Réunion, le 20 novembre 1808.   Bayonne : marv Aurélien de COURSON, istorour, rener ar "Revue archéologique", sekretour Kevredigezh arkeologiezh Penn ar Bed. Ganet e oa bet en enezenn La Réunion, an 20t a viz Du 1808.
03.11            
04.11 1485 Vendredi * Gwener * Friday Bouguenais : décès de la duchesse de Bretagne Françoise d'Amboise, veuve du duc de Bretagne Jean V. Elle était née à Thouars le 29 mai 1427.   Bouguenais : marv dugez Breizh Françoise a Amboaz, intanvez dug Breizh Yann V. Ganet e oa bet e Thouars an 29 Mae 1427.
04.11 1499 Lundi * Lun * Monday   Jehan CALVEZ, imprimeur à Tréguier, publie le manuscrit du Catholicon de Jehan LAGADEUC   Jehan CALVEZ, mouler e Landreger, a embann dornlevr ar C'hatholikon Jehan LAGADEUC
04.11 1978 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès d'Yvonne LE BAYON / Claude DERVENN, poète et romancière. Elle était née à Nantes en 1897.   Paris : marv Yvonne LE BAYON / Claude DERVENN, barzhez ha romantourez. Ganet e oa bet e Naoned e 1897.
05.11 1827 Lundi * Lun * Monday Stampali, Grèce : Hippolyte BISSON, officier de marine, se fait sauter avec son navire plutôt que de se rendre. Il était né à Guéméné-sur-Scorff le 03 février 1796.   Stampali, Bro-Hellaz : Hippolyte BISSON, ofiser ar morlu, a zo gwelloc'h d'ezhan en em distruj gant e batiment eget en em rentañ. Ganet e oa bet Ar Gemene d'an 03 a viz C'hwevrer 1796.
05.11 1943 Vendredi * Gwener * Friday   Paris : le colonel Alex TANGUY, résistant, est abattu par la Gestapo. Il était né à Lorient le 14 mars 1896.   Paris : koronal Alex TANGUY, harzer, a zo lazhet gant ar Gestapo. Ganet e oa bet en An Oriant ar 14t a viz Meurzh 1896.
05.11 1987 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès de Georges FRANJU, cinéaste. Il était né à Fougères le 12 Avril 1912   Paris : marv Jorj FRANJU, sinemaour. Ganet e oa bet e Foujera an 12 Ebrel 1912
06.11            
07.11 1930 Vendredi * Gwener * Friday Rennes : décès du cardinal Alexis-Armand CHAROST, archevêque de Rennes depuis le 22 septembre 1921. Il était né au Mans le 14 novembre 1860. Roazhon : marv kardinal Alexis-Armand CHAROST, arc'heskob Roazhon adalek ar 22 Gwengolo 1921. Ganet e oa bet er Mans ar 14 miz Du 1860.
07.11 1981 Samedi * Sadorn * Saturday Lannion : décès d'Anjela DUVAL, poétesse en langue bretonne et militante. Elle était née au Vieux-Marché le 3 avril 1905.   Lannuon : marv Anjela DUVAL, barzhez ha stourmerez evit ar brezhoneg. Ganet e oa bet er C'hoz-Varc'had an 3t Ebrel 1905.
08.11            
09.11            
10.11 1763 Jeudi * Yaou* Thursday Paris : décès de Joseph-François DUPLEIX, fils d'un fermier général  administrateur de la Compagnie des Indes en Bretagne. Lui-même marin et gouverneur des établissements français de l'Inde. Il était né à Landrecies, dans le Nord, le Ier janvier 1697.   Paris : marv Josef-Fañch DUPLEIX, mab d'(e)ur merer jeneral merour Kompagnunezh Indez e Breizh. En e unan martolod, he gouarner diazezoù gall en Indez. Ganet e oa bet e Landrecies, en Norz, ar In Genver 1697.
10.11 1781 Samedi * Sadorn * Saturday Néris-les-Bains : décès de Joachim FAIGUET de VILLENEUVE, juriste, collaborateur de l'Encyclopédie. Il était né à Moncontour le 16 octobre 1703.   Néris-les-Bains : marv Joakim FAIGUET de VILLENEUVE, den a lezenn, kenlabourer gant an Encyclopédie. Ganet e oa bet e Monkontour ar 16 Here 1703.
10.11 1825 Jeudi * Yaou* Thursday Guingamp : décès de Guillaume-Jean-Joseph de Keranflec'h, ancien chef chouan, sous le nom de Jupiter, colonel des armées catholiques et royales, chevalier de Saint-Louis. Il était né au château de Launay, en Saint-Gilles-Vieux-Marché, le 9 janvier 1777. Gwengamp : marv Gwilherm-Yann-Josef Keranflec'h, gwechall penn ar chouanted; lez-anavezet Jupiter, kolonel an armeou katolik hag ar roue, marc'heg Sant-Loeiz.  Ganet e oa bet er c'hastell ar Wern, e Sant-Jili-Kozhvarc'hard, d'an 9t a viz Genver 1777.
11.11 1751 Jeudi * Yaou* Thursday Potsdam : décès de Jean-Julien OFFROY de la METTRIE, médecin et philosophe libertin. Il était né à Saint-Malo le 12 décembre 1709.   Potsdam : marv Yann-Juluan OFFROY de la METTRIE, meudeusin ha prederour diroll. Ganet e oe bet e Sant-Malo an 12 Kerzu 1709.
11.11 1791 Vendredi * Gwener * Friday Landerneau : décès de Claude-Marie LE LAE, avocat, écrivain bretonnant. Il était à Lannilis le 08 mai 1745.   Landerne : marv Klaod-Mari AL LAE, alvokad, skrivagner e brezhoneg.  Ganet e oa bet e Lanniliz an 08 Mae 1745.
11.11 1918 Lundi * Lun * Monday   Rethondes : signature de l'Armistice mettant fin au conflit franco-allemand. Rethondes : sinadur an arsav-brezel o echuiñ ar brezel etre Bro-Vrañs ha Bro-Alamagn.
12.11 1890 Mercredi * Merc'her * Wednesday Rennes : décès de Marie-Joseph BRUNE, prêtre, architecte, archéologue. Il était né à Rennes en 1807.   Roazhon : marv Mari-Josef BRUNE, beleg, arkitektour, hendraour. Ganet e oa bet e Rozehon e 1807.
12.11 1969 Mercredi * Merc'her * Wednesday Tréguier : décès de Louis Le DRET, patriote breton.   Landreger : marv Louis An DRED, brogarour Breizh
13.11 1943 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès de Maurice DENIS, peintre décorateur. Il était né à Granville le 25 novembre 1870.   Paris : marv  Maurice DENIS, penter klinkour. Ganet e oa bet e Granville ar 25t Du 1870.
14.11            
15.11            
16.11 1833 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès de René-Louiche DESFONTAINES, botaniste. Il était né à Tremblay le 14.02.1750   Paris : marv Reun-Louiche DESFONTAINES, louzawour. Ganet e oa bet e Kreneg ar 14.02.1750
17.11 1747 Vendredi * Gwener * Friday Boulogne-sur-Mer : décès d'Alain-René LESAGE, auteur de romans et de pièces de théâtre. Il était né à Sarzeau, en Bretagne, le 08 mai 1668.   Boulogne-sur-Mer : marv Alan-Reun LESAGE, aozer romanchoù ha pezhioù teatr. Ganet e oa bet e Sarzhav, e Breizh, ar 08t Mae 1668.
17.11 1838 Samedi * Sadorn * Saturday Vitry-sur-Seine : décès de François-Joseph-Victor BROUSSAIS, médecin. Il était né à Saint-Malo le 17 décembre 1772.    Vitry-sur-Seine : marv Fañch-Joseb-Viktor BROUSSAIS, medisin. Ganet e oa bet e Saint-Malo d'an 17t a viz Kerzu 1772. 
18.11            
19.11 1569 Samedi * Sadorn * Saturday Décès de Sébastien de Luxembourg, gouverneur de Bretagne, pour le compte du roi de France.   Marv Sebastian a Luksembourg, gouarner Breizh, evit kont ar roue Frañs.
19.11 1800 Mercredi * Merc'her * Wednesday Briec : l'évêque constitutionnel de Quimper, Yves-Marie AUDREIN, est assassiné par un groupe de chouans.    Brieg : an eskob touer Kemper, If-Mai AODREN, a zo drouklazhet gant (e)ur bagad chouanted.
19.11 1899 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès de Jean-Edouard DARGENT, dit Yan DARGENT, peintre, décorateur, illustrateur. Il était né à Saint-Servais le 15 octobre 1824.   Paris : marv Jean-Edouard DARGENT, anavezet Yan DARGENT, penter, klinkour, skeudennour. Ganet e oa bet e Sant-Servez ar 15t a viz Here 1824.
20.11            
21.11 1949 Lundi * Lun * Monday Belle-Isle-en-Terre, au château de la ville : décès de Marie-Louise Le Manac'h, dite Lady Mond. Elle était née au moulin de Prat-Guéguen, le 6 novembre 1869.   Benac'h, kastell Mond : marv Maï-Louise Manac'h, anavezet Lady Mond. Ganet e oa bet er milin Prat-Gegen, ar 6 miz Du 1869.
22.11 845 Dimanche * Sul * Sunday Bataille de Ballon : victoire de Nominoé contre Charles Le Chauve   Emgann Ballon : Nevenoe a zo trec'h war Charlez ar Moal.
23.11            
24.11            
25.11            
26.11            
27.11 1986   décès de Philippe VIANNEY, co-fondateur du Centre nautique des Glénans    
28.11            
29.11 1800 Samedi * Sadorn * Saturday Guadeloupe : décès de René BACO de la Chapelle, magistrat et homme politique nantais.    
29.11 1848 Mercredi * Merc'her * Wednesday   Nantes : renoncement de Jean-François de Hercé, évêque de Nantes depuis le 12 mai 1838.  
29.11 1952 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Naixent (Dordogne) : décès de Louis BERNICOT, marin de marine marchande; navigateur-solitaire en tour du monde sur son voilier Anahita, d'août 1936 à mai 1938. Il était natif de l'Aberwrac'h en 1883.   Saint-Naixent (Dordogne) : marv Louis BERNICOT, martolod a genverzh; merdead e unan evit (e)un tro ar bed war e lestr de lien Anahita, etre miz Eost 1936 ha Mae 1938. Ganet e oa bet en Aber-Ac'h 
30.11            
Décembre Kerzu December            
01.12 1914 Mardi * Meurzh * Tuesday Chambery : décès du cardinal-archevêque François-Virgile DUBILLARD, qui fut évêque de Quimper et Léon de 1900 à 1908. Il était né à Soye, dans le Doubs, le 16 février 1845 Chambery : marv kardinal-eskob François-Virgile DUBILLARD, hag e oa bet eskob Kemper ha Leon eus 1900 da 1908. Ganet e oa bet e Soye, e departamant Doubs, ar 16 C'hwevrer 1845
02.12 1980 Mardi * Meurzh * Tuesday Bazouges-la-Pérouze : décès d'Angèle Vannier, poétesse aveugle. Elle était née à Saint-Servan le 17 août 1917.   Bazeleg-ar-Veineg : marv Anjela Vannier, barzhez dall. Ganet e oa bet e Sant-Servan an 17 Eost 1917.
02.12 1995 Samedi * Sadorn * Saturday Caudan : décès d'Yvonne CHAUFFIN, romancière. Elle était née à Lille en 1905.   Kaodan : marv Yvona CHAUFFIN, romanterez. Ganet e oa bet e Lille e 1905.
03.12            
04.12            
05.12            
06.12 1491 Mardi * Meurzh * Tuesday   La duchesse Anne de Bretagne épouse le roi de France Charles VIII.   Dugez Anna Vreizh en em zimez d'ar roue Frañs Charlez VIII.
06.12 1812 Dimanche * Sul * Sunday Lannion : décès de Jean-Marie BAUDOUIN de MAISONBLANCHE, député aux Etats Généraux. Auteur des Institutions convenancières. Il était né à Châtelaudren le 9 janvier 1742.   Lannuon : marv Jan-Mari BAUDOUIN de MAISONBLANCHE, kannad d'an Etats Généraux. Aozer an Institutions convenancières. Ganet e oa bet e Kastellaodren an 9 Genver 1742.
07.12 1807 Lundi * Lun * Monday Vannes : décès de Louis-Jacques-Hippolyte COROLLER du MOUSTOIR, avocat au Parlement de Bretagne, député du Tiers Etat. Il était né à Quimperlé le 22 avril 1742.   Gwened : marv Loeiz-Jakez-Hipolit KOROLLER a VOUSTER, advokad e Breuzhioù Breizh, kannad evit an Trede-Urzh. Ganet e oa bet e Kemperle an 22t a viz Ebrel 1742.
07.12 1874 Lundi * Lun * Monday Morlaix : Décès d'Aymar de BLOIS de la CALANDE, Capitaine de Vaisseau. Chevalier de Cincinati. Conseiller général du Finistère député, archéologue. Il était né à Morlaix le 17 novembre 1760.    Montroulez : marv Aymar de BLOIS de la CALANDE, kabiten lestr; marc'heg Cincinati. Kuzulier meur Penn ar Bed, kannad, arkeologour. Ganet e oa bet e Montroulez d'an 17t a viz Du 1760.
07.12 1965 Mardi * Meurzh * Tuesday Saint-Brieuc : décès d'Henri FROTIER de la MESSELIERE, historien, généalogiste. Il était né à Plesder le 02 novembre 1876.   Sant-Brieg : marv Herri FROTIER de la MESSELIERE, istorour,  nestedour. Ganet e oa bet e Plesder an 02 a viz Du 1876.
08.12 2003 Lundi * Lun * Monday Décès de Polig MONJARET; militant breton; créateur du Festival inter-celtique de Lorient. Il était né à Pabu-Guingamp en 1920    
09.12 1869 Vendredi * Gwener * Friday Nantes : décès d'Antoine-Mathieu-Alexandre JAQUEMET, vaque de Nantes du 6 décembre 1848 au 9 décembre 1869  
09.12 1916 Samedi * Sadorn * Saturday Paris : décès du peintre Théodule RIBOT. Il était né à Guingamp le 18 décembre 1839   Paris : marv al liver Teodul RIBOT. Ganet e oa bet e Gwengamp d'an 18t a viz Kerzu 1839.
09.12 1939 Samedi * Sadorn * Saturday Ville-d'Avray : décès de Louis de CHAPPELAINE, homme politique, ministre. Il était né à Saint-Just, Ille-et-Vilaine, le 21 juin 1876.   Ville-d'Avray : marv Loeiz CHAPPELAINE, den e politik, ministr. Ganet e oa bet e Sant-Iost, Il-ha-Gwilun, an 21t a viz Mezheven 1876.
10.12 1772 Jeudi * Yaou* Thursday Le Croisic : décès de Paul DESFORGES-MAILLARD, avocat, poète sous le pseudo Mlle Malcrais de La Vigne. Il était né au Croisic le 24 avril 1699   Ar C'hroazig : marv Paol DESFORGES-MAILLARD, alvokad, barzh dindan lez-anv Mlle Malcrais de La Vigne. Ganet e oa bet er C'hroazig  ar 24 Ebrel 1699
11.12 1066 Lundi * Lun * Monday Château-Gontier : le duc de Bretagne CONAN II est tué lors du siège de cette ville. Il était né à Rennes en 1030. Château-Gontier : KONAN II, dug a Vreizh, a zo lazhet e-kerzh seiziz ar gêr-se. Ganet e oa bet e Roazhon er bloaz 1030. 
12.12 1943 Dimanche * Sul * Sunday Scaër : assassinat de l'abbé Jean-Marie PERROT. Il était né à Plouarzel le 3 septembre 1877.   Skaer : drouglazh an abbad Yann-Vari PERROT. Ganet e oa bet e Plouarzel d'an 3t a viz Gwengolo 1877.
12.12 1999 Mardi * Meurzh * Tuesday

Naufrage du pétrolier géant Erika. Marée noire.

Peñse al lestr-petrol meur Erika. Lenn-du

13.12            
14.12            
15.12 1828 Lundi * Lun * Monday Nantes : décès de Thomas DOBREE, armateur et industriel. Il était né à Nantes le 6 avril 1781.   Naoned : marv Thomas DOBREE, paramantour ha oberiataour. Ganet e oa bet e Naoed ar 6 Ebrel 1781M
15.12 1943 Mercredi * Merc'her * Wednesday   Scrignac : funérailles de l'abbé J.-M. PERROT. à la chapelle de Coat-Keo.   Skrignag : obidoù Ao. Y.V PERROT, er chapel Koad-Keo
16.12 650 Samedi * Sadorn * Saturday Décès de Judikaël, roi de Bretagne   Marv Judikael, roue Breizh.
17.12 1918 Mardi * Meurzh * Tuesday Rabat : décès du typhus d'Henry BERRIAU, militaire, directeur des Affaires politiques du Protectorat du Maroc. Il était né à Erbray en 1871. Inhumé à Nantes   Rabat : marv dre an tifuz Henry BERRIAU, soudard, rener Aferioù politik ar Warez-stad Marok. Ganet e oa bet e Erbray e 1871. Douaret eo bet e Naoned.
17.12 1973 Lundi * Lun * Monday Saint-Brieuc : décès du sculpteur Francis RENAUD. Il était né à Saint-Brieuc le 26 novembre 1887   Sant-Brieg : marv ar c'hizeller Frañsis RENAUD. Ganet e oa bet e Sant-Brieg d'an 26t a viz Du 1887.
18.12 1834 Jeudi * Yaou* Thursday Trédrez : décès de Jean CONAN, tisserand commerçant et poète en langue bretonne. Il était né à Guingamp le 03 septembre 1765.   Tredrez : marv Yann Konan, gwiader ha barzh e brezhoneg. Ganet e oa bet e Gwengamp an 3t a viz Gwengolo 1765.
18.12 1895 Mercredi * Merc'her * Wednesday Nantes : décès d'Auguste-Léopold Laroche, évêque de Nantes depuis le 3 janvier 1893  
19.12 1890 Vendredi * Gwener * Friday Paris : décès de Zénaïde-Marie-Anne FLEURIOT, écrivain, romancière. Elle était née à Saint-Brieuc le 28 octobre 1829.   Paris : marv Zenaida-Mai-Anna FLEURIOT, skrivagnerez, romantourez. Ganet e oa bet e Sant-Brieg an 28 Here 1829.
19.12 1961 Mardi * Meurzh * Tuesday Rennes : décès de Jean des COGNETS, journaliste. Il était né à Saint-Brieuc, le 15 février 1884.   Roazhon : marv Yann des COGNETS, kazetenner. Ganet e oa bet e Roazhon d'an 15t a viz C'hwevrer 1884.
20.12            
21.12 1991 Samedi * Sadorn * Saturday Saint-Brieuc : décès de Pierre KERVENNIC, évêque de Saint-Brieuc et Tréguier depuis le 2 octobre 1976. Il était né à Saint-Pierre-Quilbignon le 10 juin 1922 Sant-Brieg : marv Pêr KERVENNIG, eskob Saint-Btieg ha Landreger adalek an 2 Here 1976. Gant e oa bet e Kerbêr an 10 Mezheven 1922
21/22.12 1923 Samedi * Sadorn * Saturday Sicile : disparition en mer de Jean du PLESSIX de GRENEDAN, officier de marine et aviateur, au commandement du dirigeable Dixmude. Il était né à Rennes le 15 janvier 1892.   Sikilia : bet kollet er mor Yann du PLESSIX de GRENEDAN, ofiser ar morlu ha nijer, o c'hourhemenn an aerlestr-stur Dixmude. Ganet e oa bet e Roazhon ar 15 Genver 1892.
22.12 1899 Vendredi * Gwener * Friday Paris : décès de Vincent AUDREN de KERDREL, homme politique et lettré. Il était né à Lorient le 27 septembre 1815. Paris : marv Visant AODREN-KERDREL, den e politik ha lennek. Ganet e oa bet en An Oriant d'an 27t  a viz Gwengolo 1815.
23.12 1793 Lundi * Lun * Monday Bataille de Savenay. Massacre de tous les prisonniers, sans distinction de fonction, de sexe, ni d'âge. (cf commentaires de Westerman)   Emgann Sawneg. Lazhadeg holl ar brizhonidi, hep sell n'hag karg, n'hag reizh, n'hag oad. (cf. komzioù Westerman)
23.12 1827 Dimanche * Sul * Sunday Paris : décès de Jean-Marie LEGRAVEREND, juriste, haut fonctionnaire. Il était né à Rennes le 8 mai 1776.   Paris : marv Jean-Marie LEGRAVEREND, gwiraour, den-e-karg meur. Ganet e oa bet e Roazhon d'an 8t a viz Mae 1776.
24.12 1898 Samedi * Sadorn * Saturday Quimper : décès d'Henri-Victor VALLEAU, évêque de Quimper depuis le 19 janvier 1893. Il était né à La Couarde-sur-Mer le 17 novembre 1835   Kemper : marv Herri-Viktor VALLEAU, eskob Kemper ha Leon adalak an 19 Genver 1893. Ganet e oa bet e La Couarde-sur-Mer ar 17 miz Du 1835
25.12 1892 Dimanche * Sul * Sunday Nantes : décès de Jules-François Le Coq, évêque de Nantes depuis le 30 juillet 1877.  
25.12 2006 Lundi * Lun * Monday décès de d'Hélène VIANNEY, co-fondatrice du Centre nautique des Glénans.    
26.12 1458 Mardi * Meurzh * Tuesday Nantes. Décès du duc de Bretagne Arthur III. Il était né à Suscinio, en Sarzeau, le 24 août 1393.   Naoned : marv dug a Vreizh Arzhur III. Ganet e oa bet e Ziskennoù, e Sarzhav, d'an 24t a viz Eost 1393.
26.12 1861 Jeudi * Yaou* Thursday Saint-Brieuc : décès de Guillaume-Elisée MARTIAL, évêque de Saint-Brieuc depuis le 3 août 1858. Il était né à Bordeaux le 4 novembre 1796. Sant-Brieg : marv Guillaume-Elisée MARTIAL, eskob Sant-Brieg adalek an 3 Eost 1858. Ganet e oa bet e Bourdel ar 4 miz Du 1796.
27.12            
28.12 1841 Mardi * Meurzh * Tuesday Saint-Laurent-sur-Sèvres, en Vendée : décès du père Gabriel DESHAYES, curé d'Auray, co-fondateur de la congrégation des frères de l'Instruction chrétienne. Il était né à Beignon le 04 décembre 1767   Saint-Laurent-sur-Sèvres, e Bro-Vande : marv an tad Gabriel DESHAYES, person An Alre, ken-diazezour breuriezh Breudeur Kelennerezh Kristen. Ganet e oa bet e Begnon ar 04t Kerzu 1767
29.12 1212 Samedi * Sadorn * Saturday décès d'Alain d'Avaugour marv Alan Avalgour
30.12 1953 Mercredi * Merc'her * Wednesday Neuilly-sur-Seine : décès de Charles Daniélou, journaliste et homme politique. Il était né à Douarnenez le 13 juillet 1878.   Neuilly-sur-Seine : marv Charlez Danielou, kazetenner ha den e politik. Ganet e oa bet e Douarnenez an 13t a viz Gouere 1878.
31.12 1807 Jeudi * Yaou* Thursday Paris / Cachan : décès de Jacques CAMBRY, homme politique; fondateur de l'Académie celtique. Il était né à Lorient le 02 octobre 1749.   Paris / Cachan : marv Jakez  CAMBRY, den e politik, diazezer an Académie celtique / Akademiezh Kelt. Ganet e oa bet en An Oriant d'an 02 a viz Here 1749.

Sources; Bibliographie :

* OGEE : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne; vers 1780; 

* MM. A. MARTEVILLE et P. VARIN, continuateurs et correcteurs d'Ogée. 1843. 

* Anonyme : Dictionnaire des communes des Côtes du Nord. vers 1860. 

* M.N BOUILLET : Dictionnaire universel d'histoire et de géographie. Hachette et Cie. paris. 1863.

* Adolphe JOANNE : Département des Côtes du Nord. Hachette. 1878.

* Albert DAUZAT et Charles ROSTAING : Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. Librairie Larousse, 1963; Librairie Guénégaud; 1978.  

* Éditions Albin-Michel : Dictionnaire Meyrat. Dictionnaire national des communes de France. 1970.

* Michel de la TORRE : Guide de l'art et de la nature. Côtes du Nord. Berger-Levrault Editeur. 1978 / Nathan. 1985.

* Régis de SAINT-JOUAN : Dictionnaire des communes . Département des Côtes d'Armor. Éléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990.

* Jean-Yves Le Moing : Les noms de lieux bretons de Haute Bretagne. Coop-Breizh. 1990.

* Bernard TANGUY : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor. Chasse-Marée. Ar Men. 1992.

* Skol-Uhel ar Vro - Institut Culturel de Bretagne : Lec'hanvadur Breizh / Répertoire bilingue des noms de lieux de Bretagne. 1993

* Éditions Flohic : Le patrimoine des communes des Côtes d'Armor.  1998.

* Hervé ABALAIN : Les noms de lieux bretons. Universels Gisserot. 2000.

* Daniel DELATTRE : Les Côtes d'Armor. Les 372 communes. Éditions Delattre. 2004.

* Michel FROGER et Michel PRESSENSE : Armorial des communes des Côtes d'Armor et Ille et Vilaine. 2008.

* forum du site Marikavel : Academia Celtica

* solidarité nationale bretonne avec le département de Loire Atlantique : Loire-Atlantique

* Introduction musicale de cette page : Bro Goz Ma Zadoù, hymne national breton, au lien direct : http://limaillet.free.fr/MP3s/BroGoz.mp3

hast buan, ma mignonig, karantez vras am eus evidout vas vite, mon petit ami, je t'aime beaucoup

go fast, my little friend, I love you very much

retour en tête de page